از «خیام فرزانه» تا «پروفسور میرزاخانی»
■ مسیری برای بیداری استعدادهای خفته روزهای پایانی اردیبهشت با ریاضیات گره خورده است؛ از ۲۲ اردیبهشت، سالروز تولد مریم میرزاخانی، ریاضی‌دان پرآوازه‌ی ایرانی که «روز زنان در ریاضیات» نام گرفته، تا ۲۸ اردیبهشت که به مناسبت زادروز حکیم غیاث‌الدین ابوالفتح عمر خیام، «روز ملی ریاضیات» نامیده شده است. در سال‌های اخیر در چنین روزهایی، برنامه‌هایی گوناگون در ایران و جهان برگزار می‌شود. به گزارش ایسنا، مریم میرزاخانی، دانش‌آموخته‌ی رشته‌ی ریاضیات دانشگاه صنعتی شریف و برنده‌ی دو مدال طلای المپیاد جهانی ریاضیات بود که پس از اخذ مدرک کارشناسی در ایران، دکترای خود را از دانشگاه هاروارد دریافت کرد. او اولین زن و تنها ایرانی برنده‌ی جایزه‌ی فیلدز بود. میرزاخانی در ۲۳ تیر ماه سال ۱۳۹۶، به دلیل ابتلا به سرطان پستان درگذشت. در سال ۱۳۹۷، اتحادیه بین‌المللی انجمن‌های ریاضی جهان با پیشنهاد کمیته بانوان انجمن ریاضی ایران روز تولد مرحوم مریم میرزاخانی را به عنوان "روز زنان در ریاضیات" در جهان نامگذاری کرد. از آن زمان تاکنون هر ساله در این روز برنامه‌های زیادی در کشورهای مختلف جهان برای پاسداشت مقام مریم میرزاخانی و توجه به نقش زنان در پیشبرد ریاضیات برگزار می‌شود. سایت ۱۲ می، وب‌سایتی است که از سوی کمیته زنان اتحادیه جهانی ریاضیات ایجاد شده تا مراسم‌هایی که به مناسبت بزرگداشت مریم میرزاخانی برگزار می‌شود را بررسی و اطلاع‌رسانی کنند. در سال ۲۰۲۰، ۱۵۲ برنامه که به مناسبت "روز زنان در ریاضیات" برنامه‌ریزی شده بود در این وب‌سایت اطلاع‌رسانی شد. بخش زیادی از این برنامه‌ها، پخش مستند "اسرار رویه‌ها؛ ژرف‌بینی ریاضی مریم میرزاخانی "بود. این مستند که در کانادا، ایران و آمریکا ساخته شده بود، در ژانویه ۲۰۲۰ منتشر شد. بر اساس اعلام این وب‌سایت، در سال ۲۰۲۱، ۱۲۱ برنامه در کشورهای مختلف برگزار شد و ۳۰۰۰ نفر از ۱۰۸ کشور جهان برای تماشای مستند اسرار رویه‌ها ثبت‌نام کردند. یکی از این ۱۲۱ برنامه، مراسم گرامیداشتی است که از سوی دانشگاه الزهرا به مناسبت گرامیداشت مریم میرزاخانی برگزار می‌شود. دکتر ترانه تجویدی، دبیر برگزاری این مراسم در گفت‌وگو با ایسنا با بیان این که از سال ۱۳۹۷، روز تولد مریم میرزاخانی، به پیشنهاد کمیته بانوان انجمن ریاضی ایران، "روز جهانی زنان در ریاضیات" نامگذاری شد، گفت: سال گذشته، به دلیل شیوع کرونا اولین مراسم آنلاین گرامیداشت روز جهانی زنان در ریاضیات توسط دانشگاه الزهرا برگزار شد. وی درباره‌ی برنامه‌ی دانشگاه الزهرا برای گرامیداشت مقام مریم میرزاخانی و روز ملی ریاضیات، بیان کرد: امسال نیز با توجه به این که روز چهارشنبه، روز ملی ریاضیات و میلاد حکیم عمر خیام است، دانشگاه الزهرا در حال برگزاری یک برنامه‌ی سه روزه برای گرامیداشت زنان در ریاضیات و روز ملی ریاضیات از دوشنبه تا چهارشنبه‌ی هفته‌ی جاری است. عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا ادامه داد: از آن جایی که دانشگاه الزهرا تنها دانشگاه مخصوص بانوان است، برای انگیزه‌بخشی به زنان و به خصوص دختران جوان به دنبال این است که با توجه به کم‌انگیزگی دانشجویان و دانش‌آموزان به ریاضیات، برنامه‌هایی را برای افزایش علاقه آن‌ها به ریاضی برگزار کند. در همین راستا، دو نفر از سخنرانان این مراسم گرامیداشت از دانش‌آموختگان خانم موفق دانشگاه الزهرا هستند. با کلیک بر روی تصویر، مطلبی دیگر مرتبط با موضوع، در دسترس شما خواهد بود.با کلیک بر روی تصویر، مطلبی دیگر مرتبط با موضوع، در دسترس شما خواهد بود. تجویدی در پاسخ به پرسشی درباره‌ی برنامه‌های سایر کشورها برای بزرگداشت مریم میرزاخانی، خاطرنشان کرد: تولد مریم میرزاخانی روز دوازدهم ماه می است و با توجه به این موضوع، یک وب‌سایتی با آدرس دوازدهم می ایجاد شده است که برنامه‌های گرامیداشت مرحوم میرزاخانی در سراسر دنیا را پس از بررسی و تایید، اطلاع‌رسانی می‌کند. در سال ۲۰۲۰، از میان ۱۵۲ برنامه‌ی بین‌المللی، دو برنامه در ایران برگزار شد، برنامه دانشگاه الزهرا و برنامه‌ی بنیاد مریم میرزاخانی. خوشبختانه امسال این برنامه‌ها افزایش بسیاری در ایران داشته است و از میان حدود ۱۲۱ برنامه‌ی بین‌المللی که تاکنون در این وب‌سایت ثبت شده، بیش از ۱۰ برنامه از ایران به ثبت رسیده است که برنامه‌ی دانشگاه الزهرا یکی از این برنامه‌هاست. برای مسئولان ثبت این برنامه‌ها در این وب‌سایت، این نکته که سخنرانان از میان زنان باشند، بسیار حائز اهمیت بود. در ادامه‌ی این گفت‌وگو، مدیر گروه ریاضی دانشگاه الزهرا درباره‌ی موانع پیش روی زنان برای تحصیل در رشته‌ی ریاضیات بیان کرد: احساس می‌کنم مشکل گاهی به دلیل دشواری رشته ریاضیات و گاهی به دلیل عدم اطلاع از آینده رشته ریاضیات است. یکی از عللی که سعی می‌کنیم با برنامه‌های مختلف علاقه به رشته‌ی ریاضیات را افزایش دهیم، وجود همین موانع مذکور است. یکی از سخنرانی‌های این مراسم گرامیداشت درباره‌ی تاریخچه‌ی ریاضیات است. البته ضعف علمی دوران دبیرستان هم تاثیر زیادی دارد و کار را برای دانشجویان دوره‌ی کارشناسی دشوار می‌کند. وی خاطرنشان کرد: این دانشجویان، بنیه‌ی ضعیف علمی را از دوره‌ی کارشناسی به کارشناسی ارشد منتقل می‌کنند و نهایتا در مسیر خود با چالش‌های جدی روبرو می‌شوند. ما دانشجویان خانم بسیاری را داریم که ادامه تحصیل دادند و در عرصه‌ی ریاضیات بسیار موفق ظاهر شدند. به طور کلی مسئولیت‌های جانبی زندگی ممکن است تاثیرگذار باشد، اما باور داشتن به توانایی‌های خود می‌تواند باعث شود که زنان در علم ریاضیات بسیار موفق باشند. مریم میرزاخانی یک نمونه‌ی قابل قبول و انگیزه‌بخش برای زنانی است که می‌خواهند در حوزه ریاضیات فعالیت کنند. به گزارش ایسنا، در گذشته، ایران مهد ریاضیدانان برجسته‌ای چون خیام، غیاث‌الدین جمشید کاشانی، خواجه نصیرالدین طوسی و ابوبکر کرجی بوده است. با درخشش مریم میرزاخانی در سال‌های اخیر دوباره نام ایران در عرصه‌ی ریاضیات بر سر زبان‌ها افتاد. توجه به مسیری که گذشتگان در علم ریاضیات طی کردند و افتخاری که مریم نصیب ایرانیان کرد می‌تواند چراغی برای ترسیم راهی باشد که طی آن بیش از پیش استعدادهای خفته‌ی ریاضیات را در میان دانش‌آموزان و دانشجویان این کشور بیدار کرد.
|
