■ ارزیابی ظرفیت همجواری قلمروهای فضایی در واحد مسکونی

مهران علی الحسابی و سارا دانشمند

توجه به مفهوم قلمرو در طراحی مسکونی، ساماندهی محیط مصنوع را مطابق با نیازهای اساسی اعضای خانواده در پی خواهد داشت. در شرح مقاله به منظور شناخت ویژگی های فرهنگی خانواده و قلمروهای ذهنی به شناخت عملکردهای خاص هر خانواده در انواع مختلف فضاها پرداخته می شود. سپس در پدیده مجاورت دو قلمرو فضایی، تاثیرات حواس بینایی، بویایی و شنوایی انسان در هر قلمرو بر قلمرو دیگر مورد بررسی قرار می گیرد. با شناسایی جایگاه قرارگیری فعالیت های روزانه اعضای خانواده در طیف تشعشعات دریافتی و ارسالی هریک از حواس تاثیرات متقابل هر دو قلمرو فضایی به منظور "انتقال تشعشع" و یا "پذیرش تشعشع" هریک از حواس، تعیین می شود. برای دستیابی به میزان استقلال موردنیاز هر قلمرو، با تعیین میزان تاثیرات مجاز در همجواری دو قلمرو، محدوده مناسب که مبین میزان تعدیل در جهت سازگار سازی همجواری دو قلمرو و تامین استقلال مطلوب است، مشخص می شود. این محدوده که به صورت بازه ای در طیف هریک از حواس تعیین می شود، در تناظری دیگر به طور نسبی بیانگر طیف مفاصل موردنیاز در لایه های مختلف ارزشی است.
بنابراین نمودارهای بدست آمده در مورد هریک از حواس بیانگر طیف مفاصل پاسخگو است که در فرآیند سازگارسازی دو قلمرو فضایی همجوار موثرند. با توجه به تعداد طیف های پاسخگو و ارزش جداسازی (فصل) آنها، "ظرفیت همجواری" دو فضا سنجیده می شود. با این روش می توان به طور نسبی طیف مفاصل خطی، سطحی و یا فضایی قابل قبول را در همجواری دو فضا به منظور رسیدن به استقلال مطلوب شناسایی کرد.