■ کتاب «معماری ایرانی و اسلامی در دوره‌ی مغول»

نام کتاب : معماری ایرانی و اسلامی در دوره‌ی مغول
گردآوری و انتشار : وحید سرباز / وبگاه Bookiha.ir
تاریخ انتشار : فروردین 1392
شمار صفحات : 73

گزیده‌ای از مقدمه‌ی کتاب :
سرزمین کهن ایران که ریشه در تاریخ چندهزارساله‌ی جهان دارد، هرچند بارها دست‌خوش تاخت‌وتاز بیگانگان قرار گرفته و دوره‌هایی را زیر حاکمیت آنان به سر برده، با این همه، با بهره‌گیری از تمدن و فرهنگ ریشه‌دار و نیرومندش، نه‌تنها از نو زاده شده، بلکه اشغالگران را به‌کلی در تمدن و هنر خود مستهلک نموده و آنان را در شمار پیروان و مروجان علم، هنر و صنعت ایرانی درآورده است. پیش‌تاریخ فرهنگی ایران که نزدیک به هفت تا هشت‌هزار سال پیش از این در ساخت بت‌های گلین سپیده زد، نشانه‌ای همگانی وفراگیر از نخستین تلاش هنری آدمیان است. این منطقه که تنوع جغرافیایی فراوان و غنای اقلیمی خاصی دارد، در طول تاریخ با ابداعات هنری، علمی و صنعتی، به پیشرفت آدمی کمک وافری کرده و از دیرباز سرچشمه‌ی بسیاری از عوامل تمدن و فرهنگ خاور نزدیک بوده است.
سرزمین ایران چون دژی مستحکم یکی از باستانی‌ترین تمدن‌های جهان کهن، یعنی تمدنی را که از پنجاه سده‌ی گذشته به این سو، پیوسته تجدید شده و به طرز حیرت‌آوری ادامه یافته، در خود حفظ کرده و مشعلی را که در بامداد تاریخ بر فراز فلات ایران افروخته شده، همچنان شعله‌ور نگاه داشته است.
فرهنگ ایرانی از دیرباز دارای دو ویژگی ممتاز بوده که همواره این دو شاخصه رشد و گسترش آن را در پی آورده و در اعصار مختلف، به‌ویژه در عرصه‌ی هنر، حوزه‌ی نفوذ و تأثیر آن را از قلمروی جغرافیایی‌اش فراتر برده است.
این دو مشخصه‌ی تاریخی که به عواملی همچون محیط جغرافیایی و گذشته‌ی افتخارآمیز فرهنگی مربوط می‌شود، عبارت‌اند از : تعامل ایرانیان از زمان باستان با افکار، آثار و هنرهای دیگران و دریافت و یادگیری و سپس ترکیب و تألیف دگرباره‌ی آن‌ها و همچنین استعداد شگرف مردم ایران از حیث استقامت و ثبات در بقا و دوام تاریخ، فرهنگ و هنر خود.


فهرست مطالب :
ـ مقدمه
ـ معماری ایران و آسیای مرکزی در دوره‌ی ایلخانیان تا عصر تیموری
ـ معماری در دوره‌ی ایلخانیان
ـ ویژگی‌های عمده‌ی معماری ایلخانیان
ـ معماری مذهبی و تدفینی
ـ معماری غیرمذهبی
ـ تزیین معماری
ـ طبقات ابنیه
ـ رابطه‌ی ابنیه با جای آن‌ها
ـ ویژگی‌های ساختمان (شالوده، پلکان، تاق‌ها، گنبدها)
ـ ویژگی‌های نقشه (تاق‌نماها، پاتاق و مقرنس، محراب‌ها)
ـ ظرافت عناصر ساختمانی
ـ هنر گچ‌بری دوره‌ی ایلخانی
ـ هنر آجرکاری دوره‌ی ایلخانی
ـ شیوه‌ها و مصالح تزیینی (گچ، کاشی‌کاری)
ـ معماری در دوره‌ی جانشینان ایلخانیان
ـ تصاویر
ـ نمایه‌ی منابع و مآخذ