■ عنوان مقاله: آسیب‌شناسی برنامۀ درس طراحی در رشتۀ معماری منظر در ایران
■ نویسندگان: حسن تقوایی، امیر سمیاری ■ چکیده : سابقۀ فعالیت آموزشی و پژوهشی معماری منظر به‌عنوان یک رشتۀ دانشگاهی در ایران کمتر از دو دهه است و به‌عنوان فعالیت حرفه‌ای نیز تخصصی نو محسوب می‌شود و نیازمند رشد بستر نظری و عملی، تربیت نیروهای متخصص و بومی‌سازی علمی در کشور است. همچنین طراحی به‌عنوان هسته اصلی فعالیت‌های آموزشی و حرفه‌ای این رشته مستلزم گسترش مفاهیم، روش‌ها و ابزار تخصصی است. این مقاله با هدف آسیب‌شناسی برنامۀ آموزشی درس طراحی در رشتۀ معماری منظر در دانشگاه‌های کشور و با تأکید بر کارگاه محیط و منظر ۱، سعی دارد تا چارچوبی نظری در تبیین محتوای آموزشی کارگاه طراحی منظر ۱ ارائه دهد. برای مقایسۀ تطبیقی، برنامۀ درسی کارگاه طراحی منظر ۱ در چند دانشگاه مطرح دنیا و در دانشگاه‌های ایران به شیوۀ نمونه‌یابی تصادفی بررسی شد. همچنین با هدف زمینه‌یابی بستر آموزش طراحی، با نُه نفر از اساتید و متخصصان طراحی منظر در دانشگاه‌های کشور مصاحبه‌هایی نیمه‌ساختار یافته با روش پیمایش زمینه‌یابی انجام گرفت. با تکیه بر تحلیل پاسخ‌ها می‌توان دو دیدگاه کلی را در آموزش طراحی منظر در ایران بازشناخت: ۱. آموزش «ارزش‌های بوم‌شناختی و قابلیت‌های طبیعی»، ۲. آموزش «ارزش‌های زیبایی‌شناختی و اصول طراحی معماری در محیط‌های باز». یافته‌های مقاله (مقایسه برنامه‌های آموزشی و نتایج مصاحبه‌ها) نشان داد که رویکردها و محتوای آموزشی در کارگاه طراحی منظر، نیاز به شرح دقیق‌تر دارند. با استناد به پیمایش برنامه‌های درسی، چارچوب پیشنهادی محتوای آموزشی کارگاه طرح منظر ۱ در دو سطح مقدماتی و پیشرفته در آخر معرفی شده است. همچنین مقیاس و موضوع پروژه طراحی با تکیه بر نظرسنجی‌ها در هریک از سطوح آموزشی در یک جدول معرفی شده است. نتایج نشان می‌دهد که محتوای آموزشی کارگاه طرح منظر ۱ در سطح مقدماتی باید بر طراحی پروژه‌های کوچک مقیاس و آموزش نظریه‌های پایۀ طراحی، شناخت مفاهیم پایه و اصول و روش‌های طراحی، بیان تصویری، یادگیری از مصادیق پروژه‌های حرفه‌ای و یادگیری بین‌رشته‌ای متمرکز گردد. ■ واژه‌های کلیدی : معماری منظر، کارگاه طراحی منظر ۱، محتوای آموزشی، برنامه‌ی درسی.
|
