عنوان مقاله:
بررسی تاثیر استفاده مجدد آب زهکشی شور بر روی ویژگی های هیدرولیکی خاک با روش معکوس (مطالعه موردی: دشت مغان) نویسندگان: علی رسول زاده، ندا نصیری چکیده: کمبود منابع آب با کیفیت مطلوب موضوع حائز اهمیت در مناطق خشک و نیمه خشک بوده لذا استفاده از منابع آب با کیفیت نامطلوب مانند زه آب ها از اهمیت خاصی برخودار می باشد. در این تحقیق تاثیر استفاده مجدد از آب زهکشی شور بر روی ویژگی های هیدرولیکی خاک دشت مغان مطالعه گردید. این پژوهش با سه تیمار شامل تیمار 1 شاهد (آبیاری با آب کانال)، تیمار 2 (اختلاط 30% زه آب با 70% آب کانال) و تیمار 3 (اختلاط 50% زه آب با 50% آب کانال)، در سه تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. نمونه خاک دست نخورده، توسط استوانه هایی به ارتفاع 50 سانتیمتر و قطر حدود 30 سانتیمتر برداشته شد. پس از یک سال آبیاری تیمارها، ویژگی های هیدرولیکی خاک با روش معکوس برآورد گردید. روش معکوس استفاده شده، بر اساس الگوریتم بهینه سازی لونبرگ - مارکوارت بوده و برای تخمین ویژگی های هیدرولیکی خاک در شرایط غیرماندگار با زبان برنامه نویسی ++C نوشته شده و همراه با مدل پیشرو HydroGeoSphere به عنوان کد عددی استفاده گردید. در بالای ستون خاک با استفاده از یک منبع متصل به باران سازکه قطرات آب تولید می کرد، بارش مصنوعی ایجاد گردید. میزان زهکشی آزاد، از انتهای ستون خاک جمع آوری و اندازه گیری شد. با توجه به بارش و زهکشی اندازه گیری شده، با روش معکوس هدایت هیدرولیکی اشباع (Ks) و پارامترهای منحنی مشخصه آب خاک ون گنوختن (b ,a و qr) که پارامترهای مجهول در محیط متخلخل غیراشباع می باشند، برآورد گردید. نتایج اعتبارسنجی نشان داد ویژگی های هیدرولیکی برآورد شده از دقت قابل قبولی برخوردار می باشند. نتایج تجزیه آماری نشان داد بیشترین حساسیت روش معکوس به پارامتر b نسبت به سایر پارامترها می باشد. استفاده از آب زهکشی، سبب کاهش معنی دار هدایت هیدرولیکی اشباع در تیمار سوم شده در حالی که اختلاف معنی دار بین تیمارهای اول و دوم در سطح 5 درصد مشاهده نگردید. نتایج نشان داد که آبیاری با آب زهکشی در تیمارهای مختلف، سبب اختلاف معنی دار در ویژگی های معادله ون گنوختن در سطح 5 درصد نشد. نتایج نشان داد استفاده از آب زهکشی پس از یک سال سبب کاهش معنی دار هدایت هیدرولیکی در سطح 5 درصد در تیمار با نسبت اختلاط 50 درصد با آب کانال در مقایسه با شاهد شده است؛ اما در تیمار با نسبت اختلاط 70 درصد با آب کانال تاثیر معنی داری بر ویژگی های هیدرولیکی خاک رسی در منطقه مورد مطالعه نداشت. کلیدواژگان: زه آب، HydroGeoSphere، منحنی مشخصه آب خاک، هدایت هیدرولیکی خاک نشریه مهندسی عمران و محیط زیست جلد 43، شماره 3 پاییز 1392
|
