عنوان مقاله:
بررسی تحلیلی و تطبیقی ملاحظات برنامهریزی، حقوقی و مالکیتی در فرایند احداث فضاهای زیرزمینی نویسندگان: ابوالقاسم مظفری، سیامک هاشمی، اصغر مولایی چکیده: در فرآیند برنامه ریزی برای احداث فضاهای زیرزمینی شهری، توجه به حقوق خصوصی و عمومی امری ضروری بوده و از اهمیت ویژهای برخوردار است. بیتوجهی به حقوق عوامل ذی نفع، موثر و نقش پرداز در احداث این فضاها می تواند به بی عدالتی، نارضایتی مالکین و عدم موفقیت در کاربری این فضاها منجر شود. تعیین دقیق مرز مالکیت فضاهای زیرسطحی در کشورها و مناطق مختلف دنیا متفاوت است. هدف این مقاله تبیین اهمیت، ضرورت و ملاحظات حقوقی، مالکیتی و تحقق پذیری فضاهای زیرسطحی در کلان شهرها است که به روش تحقیق تحلیلی با استفاده از اسناد و مدارک کتابخانه ای، تطبیقی با بهره گیری از نتایج پژوهش و تحقیق انجمن بین المللی تونل (ITA) و مطالعات صورت گرفته در سطح تهران انجام شده است. در این مقاله پس از مروری تحلیلی بر ضرورت های استفاده از فضاهای زیرسطحی، به فرآیند برنامهریزی و جنبه های مختلفی که در طراحی این فضاها باید مورد نظر باشد اشاره میشود.در ادامه قوانین و ملاحظات حقوقی و مالکیتی موجود برخی کشورها برای احداث و توسعه فضاهای زیر سطحی بررسی و با هم مقایسه می شوند و به طور خاص به وضعیت قوانین و مقررات کشور ایران پرداخته و در جهت تدوین و تبیین آنها نتیجه گیری و پیشنهاداتی ارایه می شود. بررسی های انجام شده نشان می‌دهد الگوی جامعی که توانسته باشد همه مسایل مرتبط با احداث و بهره برداری از این فضاها را حل کرده باشد وجود ندارد و هر کشوری متناسب با دیدگاه های اقتصادی و اجتماعی خود مقرراتی را وضع نموده است. در ایران با توجه به نیاز مبرم به استفاده از زیر سطح زمین در کلان شهرها و بار حقوقی و چالش مالکیتی که احداث این فضاها به ویژه عدم رعایت حریم آنها می تواند برای مدیریت شهری و مالکین خصوصی ایجاد کند، و همچنین نگرش های مختلفی که در سطح تصمیم گیران در رابطه با حدود مالکیت وجود دارد، ضروری است با نگاه ویژه به این طرحها از جانب نهادهای قانون گذار، نسبت به شفاف سازی و وضع قوانین مورد نیاز برای اجرا، بهره برداری و نگهداری آنها گام اساسی برداشته شود. کلیدواژگان: فضای زیرسطحی، حقوق و مالکیت، توسعه زیرسطحی، برنامه ریزی شهری نشریه ی مهندسی تونل و فضاهای زیرزمینی دوره ی 3- شماره ی 2-زمستان 93
|
