نام مقاله : ترازهای کرجی پدیدآورنده : فاطمه دوستقرین چکیده : تثلیث زاویه به همراه تربیع دایره و تضعیف مکعب، از مسائل کهن ریاضی هستند که ریاضیدانانِ بسیاری دربارهی آنها اظهارنظر کردهاند. محاسبهی وتر ثلث یک زاویه با بهکارگیریِ یک معادلهی جبری، از روشهایی است که برای حل مسألهی تثلیث زاویه عرضه شده است. غیاثالدین جمشید کاشانی در رسالهی «الوتر و الجیب» خود با به کارگیریِ این روش، جیب زاویهی یک درجه را با داشتنِ جیب زاویهی سه درجه محاسبه کرد. پس از او، چند تن دیگر از ریاضیدانان، همچون قاضیزادهی رومی رسالههایی بر پایهی این رسالهی کاشانی تألیف کردند. میرزا ابوتراب نطنزی، ریاضیدان عصر قاجار نیز در اثرش به نام «رساله در معرفت وتر ثلث قوس معلومةالوتر» به این مسأله پرداخته است. روش او از بُن هندسیست و از لحاظ ریاضی با روش جبریِ جمشید کاشانی همارز است. در این مقاله با آوردنِ پیشینهای از مسألهی تثلیث، این رساله بررسی شده است. کلیدواژهها : تثلیث زاویه ، جیب یک درجه ، میرزا ابوتراب ، دورهی قاجار.
|