در این پژوهش، بر پایه‌ی یکی از مدل‌های برنامه‌ریزی راهبردی، راهکارهایی برای مدیریت ژئوتوریسم در پارک ملی کویر ارائه شده، و دو راهبرد «مدیریت مقتدرانه در حفاظت بهینه‌ی پارک و احیای گونه‌های زیستی در معرض انقراض» و «بهره‌گیری از جاذبه‌های طبیعی برای جذب گردشگران علاقه‌مند به مواریث طبیعی زمین» به عنوان مهم‌ترین راهبرد‌ها پیشنهاد شده‌اند. نام مقاله : ارزیابی توانایی‌های ژئوتوریسمی پارک ملی کویر با به‌کارگیریِ مدل برنامه‌ریزی راهبردی فریمن پدیدآورندگان : ایران غازی ، نیلوفر قدیری چکیده : ژئوتوریسم یا گردشگری زمین‌شناختی، یکی از رشته‌های وابسته به طبیعت‌گردی است که به معرفی پدیده‌های زمین‌شناختی به گردشگران، با حفظ هویت مکانی آن‌ها می‌پردازد. پارک ملی کویر در شمال دریاچه‌ی نمک در استان‌های سمنان، تهران و قم واقع شده، و مدیریتِ آن را اداره‌ی کل حفاظت محیط زیست استان سمنان بر عهده دارد. وجود عناصر خاص ژئومورفیک و آثار تاریخی، بیانگر توانایی بالای این پارک در گسترش ژئوتوریسم و جلب گردشگران دوستدار طبیعت و پژوهشگران است. در این پژوهش، برای ارائه‌ی راهکارهایی برای مدیریت ژئوتوریسم در پارک ملی کویر، مدل برنامه‌ریزی راهبردیِ swot که مبتنی بر شناسایی نقاط قوت و ضعف از محیط درونی و فرصت‌ها و تهدیدها از محیط بیرونی‌ست، به کار گرفته و دستاورد به‌صورت جدول‌های چکیده‌ی تجزیه و تحلیل عوامل درونی و بیرونی ارائه شده است. در پایان نیز به‌منظور دوری جستن از محدودیت‌های مدل کیفی swot و اولویت‌دهی به راهبرد‌ها، از ماتریس فریمن موسوم به «ماتریس ذی‌نفعان» بهره‌گیری شده است. این ماتریس بر پایه‌ی اولویت‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و بوم‌شناختی پارک آماده شده، و پس از بارگذاریِ هر یک از گزینه‌های توسعه، دو راهبرد «مدیریت مقتدرانه و مساعی سازمان حفاظت محیط زیست در حفاظت بهینه‌ی پارک و احیای گونه‌های زیستی در معرض انقراض» با امتیاز 58+ و «بهره‌گیری از توانایی‌های ژئوتوریسمی و کاربری جاذبه‌های طبیعی پارک ملی کویر به‌منظور جذب گردشگران علاقه‌مند به مواریث طبیعی زمین، به عنوان مهم‌ترین هدف مدیریتی و حفاظتی» با امتیاز 46+ به‌ترتیب به عنوان مهم‌ترین راهبرد‌ها پیشنهاد شده‌اند. کلیدواژه‌ها : ژئوتوریسم ، گردشگری زمین‌شناختی ، برنامه‌ریزی راهبردی ، پارک ملی کویر ، روش فریمن.
|
