عنوان مقاله : شناسایی و طراحی یک الگوی بهینه‌ی مکان‌یابی با تأکید بر تلفیق روش‌های داده‌‌مبنا و دانشمبنا در سطح تصمیمگیری با GIS (با تأکید بر پهنه‌بندی اقتصادی شهر تهران)
نویسندگان : غدیر عشورنژاد، علی درویشی بلورانی، نجمه نیسانی سامانی، محسن جعفری، رضا آقاطاهر، محمد فلاح ززولی انتشاریافته در : فصلنامه‌ی «جغرافیا و آمایش شهری و منطقه‌ای»، دوره‌ی ۶، شماره‌ی ۱۸، بهار ۱۳۹۵. چکیده : استفاده از GIS در مکان‌یابی دارای قدمتی تقریبی برابر با ظهور این فناوری است و در مطالعات مختلفی که به نوعی با عوارض مکانی سروکار دارند، به‌کار گرفته می‌شود. استفاده از این سیستم در مکان‌یابی دارای مزایای فراوانی است که باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌های اجرایی می‌شود. از اینرو استفاده از فناوریGIS در مکان‌یابی و سایر فعالیت‌های مرتبط با آن، تضمینی برای دستیابی به نتایج بهتر، دقیق‌تر و سریعتر با هزینه‌های کمتر است.تاکنون روش‌های مختلفی با استفاده از مدلهای گوناگون برای مکان‌یابی به‌کار گرفته شده است. در اغلب این مطالعات و همچنین مطالعاتی که در آن به پهنه‌بندی فضا پرداخته می‌شود، از روش‌های مبتنی بر نظرات متخصصین (روش‌های ذهنی) استفاده می‌شود و شاهد تحقیقات اندکی با استفاده از روش‌های مبتنی بر دادهها (روش‌های عینی) هستیم. از اینرو، بررسی و شناخت یک الگوی بهینۀ مکان‌یابی در تلفیق روشها و مدلهای گوناگون مبتنی بر نظرات متخصصین (روش‌های ذهنی) و مبتنی بر دادهها (روش‌های عینی) در GIS و نحوه تلفیق این نتایج (تلفیق در سطح تصمیمگیری) در جهت رسیدن به مناسبترین مکان با دقتی مطلوب ضروری مینماید. علاوه بر این نحوۀ تلفیق نتایج به‌دست آمدۀ حاصل از روش‌های مختلف در GIS از جمله مواردی است که کمتر در تحقیقات به آن پرداخته شده است. در این تحقیق پهنه‌بندی اولیۀ فضای جغرافیایی (غربالگری) و اولویتبندی مکانهای بهینه شناسایی شده (مکان‌یابی) با روش‌های مبتنی بر نظرات متخصصین (روش‌های ذهنی) و روش‌های مبتنی بر دادهها (روش‌های عینی) مورد بررسی قرار میگیرد. الگوی پیشنهادی جهت شناسایی ویژگیهای هر کدام از این روشها با توجه به نتایج به‌دست آمده در یک نمونۀ مطالعاتی (پهنه‌بندی اقتصادی فضای شهری واولویتبندی پهنههای بهینه) به عنوان یافتههای تحقیق تشریح میگردد. نتایج ارزیابی بیانگر آن است که به ترتیب هر سه روش عینی (RBFLN، Fuzzy Clustring و PNN) نسبت به سه روش ذهنی (SAW، GCA و Fuzzy Logic) عملکرد بهتری داشتهاند. همچنین از میان پهنههای بهینه حاصل از تلفیق این روش‌های (غربالگری اولیه)، پهنههای میدان تجریش، انقلاب و ۱۵ خرداد در رتبهبندی حاصل از روش‌های چند شاخصه با معیارهای کیفی اولویت اول در استقرار خدمات را به خود اختصاص دادهاند. کلیدواژه‌ها : مکان‌یابی، روش‌های داده‌‌مبنا و دانشمبنا، تلفیق در سطح تصمیمگیری، GIS.
|
