سنجه‌های سیمای سرزمین، ابزارهای کمّی‌ساز وضعیت سیمای مناطق هستند، که کاربردی گسترده در برنامه‌ریزی‌ها دارند. در این مقاله، با بهره‌گیری از سنجه‌های پراکنش مکانی و ترکیب‌بندیِ لکه‌ها، داده‌هایی درباره‌ی سیما ویژگی‌های سرزمینی استان کهگیلویه و بویراحمد استخراج و تحلیل شده است. نام مقاله : بررسی کمّی کردنِ سنجه‌های سیمای سرزمین در حفاظت از الگوی کاربریِ پایدار اراضی ـ مطالعه‌ی موردی : استان کهگیلویه و بویراحمد پدیدآورندگان : آرش کرمی ، جهانگیر فقهی چکیده : امروزه گسترش جوامع انسانی و تسلط بیشتر بر محیط زیست، سبب شده تا تغییرات محیطی شتابناک‌تر و گسترده‌تر از گذشته رخ بدهند. بنابراین، داشتن آگاهی‌های لازم در زمینه‌ی این تغییرات، برای مدیریت و برقراری نظم طبیعی و پایدار اکوسیستم‌ها ضروری‌ست. سنجه‌های سیمای سرزمین، ابزارهای کمّی‌ساز وضعیت سیمای مناطق هستند، که تنوع و گونه‌گونی آن‌ها، کاربرد گسترده‌ی آن‌ها را در برنامه‌ریزی‌های هم‌پیوند با مطالعات زمین را موجب شده است. تحلیل این سنجه‌ها می‌تواند در مدت‌زمانی کوتاه اطلاعات فراوانی درباره‌ی ساختار و تغییراتِ اجزای تشکیل‌دهنده‌ی سیمای سرزمین به دست بدهند. در این بررسی، از سنجه‌های توزیع مکانی و ترکیب‌بندیِ لکه‌ها در رده‌های گوناگون و سیمای سرزمین بهره‌گیری شده است. این تحقیق با توجه به اهداف آن برای بررسی ساختار آغازین سیمای سرزمین و روند تغییراتِ آن در آینده، و همچنین اهمیتِ ناحیه‌ی رویشی زاگرس، در استان کهگیلویه و بویراحمد انجام گرفت. آگاهی‌های به‌دست‌آمده از این بررسی نشان می‌دهد که هرچه درصد و تراکم مناطق مسکونی در منطقه بیشتر باشد: 1) تراکم لکه افزایش می‌یابد؛ 2) سنجه‌ی شکل لکه‌ها افزایش می‌یابد؛ 3) اندازه‌ی لکه کاهش می‌یابد؛ 4) اتصال و پیوستگی سیمای سرزمین نیز کاهش می‌یابد. همچنین، سنجه‌ی درصد پوشش زمین‌ها نشان می‌دهد که بیش‌ترین درصدِ کاربری‌ها به ترتیب به کاربری‌های جنگلی، مرتعی و کشاورزی اختصاص دارد. نتایج سنجه‌های توزیع و پراکنش مکانی، الگوی پراکنش لکه‌ها را در این استان، کپه‌ای نشان می‌دهد. همچنین، شاخص‌های گونه‌گونی سیمپسیون و شانون، فراوانی و تنوع بالای انواع کاربری‌ها را برای این استان نشان می‌دهند. کلیدواژه‌ها : تحلیل مکانی ، کاربری اراضی ، سیمای سرزمین ، تجزیه و تحلیل موقعیت مکانی، کمّی‌سازی ، اکولوژی.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
