■ عنوان مقاله: پهنه‌بندی خطر زمین‌رانش و تأثیر آن بر ناپایداری سکونتگاه‌‌های شهری؛
موردشناسی: زیباشهر گرگان ■ نویسندگان: ابوالقاسم امیراحمدی، رامش تمسکنی، ملیحه محمدنیا ■ انتشاریافته در: فصلنامه‌ی «جغرافیا و آمایش شهری ـ منطقه‌ای»، دوره‌ی ۵، شماره‌ی ۱۴، بهار ۱۳۹۴. ■ چکیده : ناپایداری دامنه ای به ویژه خطر زمین لغزش از جمله مخاطرات عمده ای است که در مناطق شیب دار با خاک های سست، معمولاً از فراوانی زیادی برخوردار است. منطقه تپه های زیبا شهر گرگان به دلیل گسترش تپه های لسی و خاک های کم مقاومت و همچنین تبدیل مناطق شیبدار به مناطق مسکونی و ساخت و ساز و فعالیت های عمرانی بر روی شیروانی ها به منظور احداث راه، ساختمان و .... حساسیت ویژه ای در برابر مخاطرات زمین لغزش دارد. در این تحقیق تلاش بر این است که عوامل موثر بر ناپایداری منطقه با تأکید بر ژئومورفولوژی مورد بررسی قرار گیرد. داده های مورد استفاده دراین تحقیق نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، کاربری اراضی، نقشه شهری گرگان وتصاویر ماهواره ای به همراه بازدید میدانی است. روش تحلیل نیز بر مبنای داده های موجود به صورت استقرایی است. برای تحلیل داده ها، نقشه های موردنظر به محیط GIS منتقل و با استفاده از مدل AHP به ارزیابی خطر زمین لغزش در منطقه پرداختیم. مجموعاً ۸ معیار اصلی مرتبط با وقوع پدیده زمین لغزش مورد تحلیل قرار گرفت. این معیارها به عنوان نقشه های عامل هر کدام جدا گانه کلاس بندی شده و از روش های آماری و مشورت با کارشناسان متخصص ارزش گذاری شدند. نقشه نهایی تولید شده در منطقه نشان داد که عامل شیب ۸/۱۵ درصد، زمین شناسی و انعطاف پذیری خاک ۲۸ درصد، گسل ۱۴ درصد و کاربری اراضی۳/۱۲ درصد، بیشترین تأثیر را در بروز زمین لغزش منطقه داشته است. پس منطقه ناپایدار بوده و دوری از حریم خطر بهینه تر است. ■ کلیدواژه‌ها : زمین لغزش، AHP ،GIS، سکونتگاه روستایی، شهر گرگان.
|
