■ عنوان مقاله: پایش سکونتگاه‌های روستاییِ پراکنده و کوچک در راستای طرح‌های ساماندهی؛
مورد مطالعه: دهستان شوسف شهرستان نهبندان ■ نویسندگان: محمود فال‌سلیمان، حجت‌اله صادقی، محمد حجی‌پور ■ انتشاریافته در: نشریه‌ی «مسکن و محیط روستا»، بهار ۱۳۹۵، دوره‌ی ۳۵، شماره‌ی ۱۵۳. ■ چکیده : توسعه در هر سرزمینی، در صورتی امکان پذیر خواهد بود که به تمامی جوامع توجه خاص بشود. جامعه روستایی و به ویژه روستاهای پراکنده از این گونه اند. روستاهای پراکنده و کوچک، از لحاظ شاخص های توسعه انسانی معمولا در وضعیت پایینی قرار دارند و همین امر بررسی وضعیت اقتصادی و اجتماعی و ارائه یک رویکرد اساسی برای ارائه خدمات و ساماندهی آن ها را ضرورت می بخشد. در این تحقیق دهستان شوسف از شهرستان نهبندان مورد مطالعه قرار گرفته است که در کمربند مرزی شرق کشور قرار گرفته و دارای سکونتگاه های کوچک با وضعیت نامطلوب فرهنگی و اقتصادی است. لذا هدف این مقاله بررسی موانع و راهکارهای فراروی انجام طرح تجمیع سکونتگاه های روستایی پراکنده و کوچک دهستان شوسف از لحاظ ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیستی می باشد. تحقیق حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت و روش، توصیفی - تحلیلی است. جامعه مورد مطالعه ۱۱۷ خانوار و حجم نمونه،۸۰ خانوار تعیین گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده های آماری و تعیین سطوح معناداری بین متغیرها از آزمون های t تک نمونه ای و آنالیز واریانس یک طرفه (ANOVA) استفاده شد. نتایج نشان داد که وضعیت اجتماعی - فرهنگی سکونتگاه های مورد مطالعه دارای نمره ای برابر با ۱.۹۰۱ و از حیث شرایط اقتصادی دارای نمره ۱.۲ و میانگین شرایط زیرساختی این سکونتگاه ها ۱.۵۹ به دست آمد که موید وجود ضعف از این منظر می باشد. در کل بر اساس نتایج آنالیز استنباطی آزمون ها می توان اظهار داشت که شرایط اجتماعی - فرهنگی سکونتگاه های روستایی پراکنده و کوچک در سطح نامطلوبی قرار دارد. موانع پیش روی پروسه ساماندهی روستاهای کوچک و پراکنده از دیدگاه روستائیان به طور عمده شامل وجود ظرفیتی اقتصادی - تولیدی (هر چند محدود) در فضای سکونتگاه های کنونی و عدم رغبت روستائیان به ترک و رهاسازی آن می‌باشد. ■ کلیدواژه‌ها : پایش، روستاهای پراکنده و کوچک، ساماندهی، شوسف.
|
