عنوان مقاله : طراحی شهری آبکنار با رویکرد توسعه‌ی پایدار (مورد مطالعه: رودخانه‌ی مهاباد)
نویسندگان : مهدی ساشورپور، ابراهیم الیاسی انتشاریافته در : نشریه‌ی «پژوهش‌های منظر شهر»، شماره‌ی ۴ ـ پاییز و زمستان ۱۳۹۴. چکیده : محیط‌های طبیعی درون شهری از مهم‌ترین ساختارهای بوم‌شناختى شهرها به شمار می‌آیند که اگر به درستی و در ارتباط با ساختارهای بوم‌شناختى فرا‌شهری برنامه‌ریزی شوند، ضمن خلق فضاهای عمومی و پویای شهری موجب استمرار فرایندهای طبیعى از جمله جریان آب و هوا و حرکت موجودات در درون شهرها می‌شوند. در این میان مسیل‌ها و رودخانه‌های شهری، به عنوان فضاهای پنهان ، فرصت‌هایی هستند که بی‌توجه رها شده‌اند و با توجه به کمبود فضاهای سبز و باز در شهرها و به رغم پتانسیل‌های فراوانی که دارند استفاده کامل و درخوری از آنها نمی‌شود. متأسفانه در اغلب شهرهای ایران بطور شایسته به این عامل توجه کافی نشده و عرصه رودخانه‌ها با پتانسیل‌های بالا برای کاربری‌های متناسب با بافت مجاور، بدون استفاده باقیمانده است و لذا ضرورت توجه به ارتباط و توازن میان محیط طبیعی و محیط انسان‌ساخت بیش از پیش احساس می‌گردد. همچنین، بی‌توجهی و مدیریت ناصحیح، اینگونه فضاها را به زباله‌دانی شهر و فضایی متروک تبدیل‌کرده و بدین ترتیب مشکلات فراوانی برای شهر به ارمغان آورده است. در حالیکه امروزه در کشورهای پیشرفته اقدامات مناسبی در مورد اینگونه فضاها صورت می‌گیرد. یکی از راه‌های برون رفت از این وضعیت کنونی توجه کافی به اصول طراحی شهری پایدار و دخالت دادن آن در طراحی محوطه‌های کناره رودخانه‌هاست. با توجه به مطالعات صورت‌گرفته در محدوده حاشیه رودخانه‌ها دارای پتانسیل بسیار بالایی جهت بهبود سیما و منظرشهری می‌باشد و همچنین قابلیت خلق فضاهایی برای بروز تعاملات اجتماعی را دارا می‌باشد. با توجه به مطالعات صورت‌گرفته در محدوده حاشیه رودخانه‌ها دارای پتانسیل بسیار بالایی جهت بهبود سیما و منظرشهری می‌باشد و همچنین قابلیت خلق فضاهایی برای بروز تعاملات اجتماعی را دارا می‌باشد. این پژوهش درصد «باز زنده‌سازی» حاشیه رودخانه شهری مهاباد واقع در شهرستان مهاباد از توابع استان آذربایجان‌غربی با رویکرد پایداری از منظر طراحی شهری می‌باشد. در این خصوص کیفیت بخشیدن به فضاهای جمعی و دارای سرزندگی، تشویق به دوباره زنده‌کردن شهرها با توجه به هویت شهری، ایجاد انگیزه‌ای برای مشارکت مردم از جمله اهداف پژوهش می‌باشد. در این پروژه برای جمع‌آوری اطلاعات از دو روش، میدانی (تکنیک مکان‌سنجی)، سوات (SWOT) و کتابخانه‌ای استفاده شده است. در روش نظری (تحقیقات اسنادی وکتابخانه‌ای) با رجوع به منابع فارسی و انگلیسی موجود (کتب، نشریات، نتایج همایش‌ها وکنفرانس‌ها) و همچنین پایگاه‌هاى شبکه پردازش مربوطه اطلاعات لازم گردآوری گردید. در روش میدانی با استفاده از تکنیک مکان‌سنجی (در این روش تعدادی از سؤالات مرتبط با موضوع مطرح و پس از پخش در میان مردم و ارزیابی، دیدگاه آنان را مبنای طراحی قرار می‌دهیم.) در روشSWOT، به نقاط قوت، ضعف، تهدید و فرصت، در ابعاد کالبد- فضایی، اجتماعی، زیست‌محیطی، عملکردی، حمل و نقل و ترافیک، اقتصادی و ادراکی و بصری محدوده مورد نظر پرداخته شده است. یافته‌های پژوهش در نهایت به صورت دستورالعمل‌های اقدامی می‌باشد که در راستای بهبود بخشیدن به کیفیت فضا است. این پژوهش در زمینه زیست‌محیطی، کالبدی- اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، معیارها و زیر معیارهایی طراحی ارائه می‌دهد. کلیدواژگان : طراحی شهری، رودخانه‌های شهری، منظر شهری، توسعه‌ی پایدار، رودخانه‌ی مهاباد.
|
