چشم‌ها به «صیانت از فیلترینگ» روشن!
■ کمیسیون مشترک صیانت مجلس به دنبال چیست؟ نمایندگانی از مجلس شورای اسلامی زمزمه‌ی بررسی دیگربار طرح صیانت را مطرح کرده‌اند که به طرح «صیانت از فیلترینگ» مشهور شده است. در حالی که که نزدیک به دو ماه است با فیلترینگ شدید و کاهش چشمگیر پهنای باند و کیفیت پایین اینترنت دست‌به‌گریبان هستیم، بهارستان‌نشینان از طرح تازه‌ی صیانت سخن گفته‌اند. البته همین نمایندگان با سلب مسئولیت از خود، به شورای عالی فضای مجازی اختیار قانون‌گذاری دادند و در این شورا هم طرح صیانت با همه‌ی انتقادهایی که کارشناسان بر آن وارد می‌کنند، تصویب شد و همزمان با اعتراضات، اجرایی نیز شده است. اما بهارستان‌نشینان به همین امر هم بسنده نکرده و به دنبال ایجاد فضایی بیشتر برای پیام‌رسان‌های داخلی هستند. نماینده ورامین در ابتدای هفته اعلام کرد تقویت پیام‌رسان‌های داخلی هدف کمیسیون مشترک صیانت از فضای مجازی و در دستور کار است. حسین نوش‌آبادی، عضو کمیسیون امنیت ملی و عضو کمیسیون مشترک طرح صیانت در این زمینه گفت: «دشمنان، خدمات مسئولان و کارهای مهمی را که انجام گرفته است، با سیاه‌نمایی در فضای مجازی و حقیقی وارونه جلوه می‌دهند و تولید محتواهای مناسب درباره عملکرد کارهای بزرگ انجام‌گرفته اکنون یک وظیفه است و برای جنگ ترکیبی صورت‌گرفته توسط دشمن باید برنامه داشته باشیم». او با تأکید بر اینکه فیلترینگ رسانه‌های معاند در فضای مجازی، یک خواسته ملی است، گفت: «ما از فیلترکردن شبکه‌های اجتماعی استقبال نمی‌کنیم، اما امروز به اجبار با توجه به بهره‌برداری دشمن از این فضا، آن را محدود کرده‌ایم و باید این پیام‌رسان‌ها طبق ضوابط و قوانین کشور ما فعالیت کنند. دشمنی‌های انجام‌گرفته در این فضا و پیام‌رسان‌ها برای براندازی است». این عضو کمیسیون مشترک طرح صیانت به ارتقای پیام‌رسان‌های داخلی اشاره کرد و گفت: «بنده عضو کمیسیون مشترک صیانت از فضای مجازی هستم و هدف این کمیسیون رشد و ارتقای پیام‌رسان‌های داخلی است که هم‌اکنون بعضی از نشانه‌های پیشرفت آن مشاهده می‌شود و از هفته آینده جلسات تکمیلی آن ادامه پیدا خواهد کرد». یک روز بعد از این سخنان نیز عضو دیگری از کمیسیون مشترک صیانت با تأکید بر اینکه در شرایط کنونی کشور باز‌کردن مجدد چنین موضوعات حساسی به صلاح نیست، از برگزاری جلسه این کمیسیون با حضور نایب‌رئیس مجلس خبر داد. محمد باقری، نماینده بناب، در این زمینه به «ایسنا» گفت: «قرار است کمیسیون مشترک صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی مجددا جلسه‌ای را تشکیل دهد، اما بنده نمی‌دانم چه موضوعی قرار است در این نشست بررسی شود. قرار است آقای عبدالرضا مصری، نایب‌رئیس مجلس، در این نشست حضور داشته باشد». با کلیک بر روی تصویر، مطلبی دیگر مرتبط با موضوع، در دسترس شما خواهد بود.با کلیک بر روی تصویر، مطلبی دیگر مرتبط با موضوع، در دسترس شما خواهد بود. در‌حالی‌که شنیده‌ها حاکی از برگزاری جلسه کمیسیون مشترک صیانت با هیئت‌رئیسه مجلس در یکشنبه‌شب است، چند ماه پیش معاون قوانین مجلس شورای اسلامی در پاسخ به نامه هیئت‌رئیسه کمیسیون مشترک طرح نظام تنظیم مقررات خدمات فضای مجازی -موسوم به صیانت- اعلام کرده بود نمایندگان مجلس در رأی‌گیری انجام‌شده در جلسه غیرعلنی، با ادامه کار کمیسیون مشترک مخالفت کرده‌اند. علاوه بر اینکه با موافقت نمایندگان مجلس بر عدم هشتاد‌و‌پنجی‌شدن طرح صیانت، عملا کمیسیون مشترک همان روز کارکرد خود را از دست داد. این کمیسیون که با اکثریت موافقان مسدودسازی اینترنت تشکیل شده بود و عملکردش با نقدهایی جدی روبه‌رو بود، با بازگشت طرح به صحن دیگر کارایی نداشت. در نهایت هم که مجلس با سلب مسئولیت از خود و اعطای حق قانون‌گذاری به شورای عالی فضای مجازی، رسما خود را از دایره قانون‌گذاری در این زمینه کنار گذاشت. حال اینکه مجددا این کمیسیون فعال شده و به دنبال چیست، به نگرانی جدید افکار عمومی تبدیل شده است؛ زیرا در حالی زمزمه بازگشت طرح صیانت به مجلس و ورود دوباره کمیسیون مشترک به موضوع سامان‌دهی فضای مجازی مطرح می‌شود که نگرانی‌ها از اعمال محدودیت‌های بیشتر و گسترش فیلترینگ افزایش یافته است. صحبت‌های اخیر بعضی نمایندگان مجلس و مدیران نهادهای متولی نیز گواه تداوم و حتی تشدید این محدودیت‌ها هستند. یکشنبه هم یکی از نمایندگان از رئیس مجلس خواست اجرای طرح سامان‌دهی فضای مجازی تسریع شود. حسین جلالی، نماینده رفسنجان، در نطق میان‌دستور خود در صحن علنی مجلس گفت: «آقای قالیباف، طرح سامان‌دهی فضای مجازی متأسفانه به دستور حضرت‌عالی سردرگم و اندر‌خم یک کوچه است. صدای ایران اسلامی در فضای مجازی رسا نیست. غول رسانه‌ای دنیا برخی از ورزشکاران، سلبریتی‌ها، هنرمندان و نخبگان را در فضای رسانه‌ای خاص زندانی کرده که فقط صدای خارجی‌ها شنیده می‌شود و لاغیر». این عضو کمیسیون فرهنگی مجلس با تأکید بر اینکه مدارا و مماشات بس است، خطاب به رئیس مجلس ادامه داد: «هر‌چه سریع‌تر طرح سامان‌دهی فضای مجازی را به سرانجام برسانید تا فرزندان این مرزوبوم از محاصره غول رسانه‌ای نجات پیدا کنند». از طرفی معاون سیاسی دفتر عقیدتی-سیاسی فرمانده کل قوا نیز شنبه‌شب در برنامه روایت یک آشوب بر مدیریت فضای مجازی تأکید کرد. رسول سنایی‌راد در این برنامه که در دانشگاه علوم پزشکی بیرجند برگزار شد، گفت: «چاره‌ای نداریم که از فضای مجازی استفاده کنیم، اما باید مدیریت شود. یک‌جاهایی هم ما غفلت‌هایی داشته‌ایم؛ از‌جمله در دوران کرونا استفاده بیش از اندازه جوانان از فضای مجازی را داشتیم. پس نباید بگذاریم در این موضوعات دشمن به اهداف خود دست یابد». ماجرای بررسی طرح موسوم به «صیانت از فضای مجازی» اوایل تیر ۱۴۰۰ در مجلس یازدهم به گوش رسید؛ موضوعی که از همان ابتدا با مخالفت جدی و واکنش منفی افکار عمومی و بخشی از مسئولان و نمایندگان مجلس مواجه شد. به همین دلیل به‌منظور بررسی بازخوردهای منفی طرح فوق، کلیات آن با شش ماه تأخیر به تصویب مجلس رسید. البته از آنجایی که موافقان طرح فوق اصرار به تصویب این طرح داشتند، اما نمی‌خواستند هزینه مستقیم آن را بپردازند، رأی به اصل هشتاد‌و‌پنجی‌شدن قانون اساسی درباره طرح فوق دادند؛ یعنی قرار شد طرح صیانت به کمیسیون مشترک سپرده شود تا اعضای آن به جای کلیت مجلس درباره طرحی با این سطح از اهمیت که البته مورد انتقاد جدی جامعه است، پشت درهای بسته تصمیم‌گیری کند. بااین‌حال، پس از انتقادات جدی افکار عمومی در فضای مجازی و واقعی، ۱۶۰ نماینده در نامه‌ای اعتراضی به رئیس مجلس از او خواستند طرح فوق از اصل ۸۵ و بررسی در کمیسیون مشترک خارج شده و در صحن علنی و در معرض دید عموم به رأی گذاشته شود. بعد از این اتفاق، یکباره طرح محدودسازی اینترنت از شورای عالی فضای مجازی سر درآورد و همان‌جا هم در سکوت رسانه‌ای، با حضور رئیس‌جمهور تصویب شد. همان‌زمان برخی نمایندگان به رفتار شورای عالی فضای مجازی نقد وارد کردند و آن را به دورزدن مجلس تعبیر کردند. غلامرضا نوری‌قزلجه، نماینده آذربایجان شرقی در مجلس، به خبرگزاری ایلنا گفت: «آنچه در شورای عالی فضای مجازی به تصویب رسیده، همان ساختار و چارچوب طرح صیانت است که با اندکی تغییرات در کمیسیون تصویب شده و بستر هم از نظر مقررات برای اجرای اهدافی که در طرح صیانت بود، فراهم شده است». نوری‌قزلجه با انتقاد از ارجاع «طرح صیانت» به شورای عالی فضای مجازی گفته بود: «آن ارجاع طرح صیانتی که توسط رئیس مجلس صورت گرفت، نشان می‌دهد همچنان اراده‌ای متصور نیستند که مجلس از کیان خودش در حق قانون‌گذاری‌اش دفاع و صیانت کند». این نماینده مجلس ایران گفته بود: «تصمیم‌گیری درباره طرح صیانت باید در مجلس می‌شد و نباید آن را دور می‌زدند». با کلیک بر روی تصویر، مطلبی دیگر مرتبط با موضوع، در دسترس شما خواهد بود.با کلیک بر روی تصویر، مطلبی دیگر مرتبط با موضوع، در دسترس شما خواهد بود. از آنجا که اراده تندروهای مجلس بر محدودسازی اینترنت بود و اکنون هم به مراد دل خود رسیده‌اند، آن‌هم به قیمت نابودی بخش مهمی از کسبوکارهای اینترنتی و ناخشنودی اکثریت مردم از فضای فیلترینگ و کاهش سرعت اینترنت، انتظار می‌رفت دیگر به دنبال شدت‌بخشیدن بر فیلترینگ نباشند، اما گویا ماجرا هنوز به میزان دلخواه وخیم نشده و می‌خواهند از فیلترینگ صیانت کنند. در تیرماه امسال هم نامه‌ای از محسن خاکی، مشاور وزیر کشور و رئیس قرارگاه عفاف و حجاب، خطاب به یکی از مقامات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات منتشر شد که در آن گفته شده بود: «ایجاد سیستم فیلترینگ هوشمند را تسریع کنید». در عمل هم تا قبل از آغاز اعتراض‌ها، ماه‌ها بود با کاهش پهنای باند، کاهش سرعت و کیفیت اینترنت مواجه بودیم و این روزها با فیلترینگ سنگینی روبه‌رو هستیم که حتی باعث کاهش درآمد ۳۰درصدی اداره پست شده است که نشان از تعلیق و تعطیلی کسبوکارهای دیجیتال است و از سویی هم جریان آزاد اطلاعات تا حد زیادی مسدود شده و افکار عمومی به‌شدت منتقد فضای بسته اینترنت است. حال نمایندگان ملت به دنبال طرح صیانت از فیلترینگ برای امدادرسانی بیشتر به پیام‌رسان‌های نه‌چندان موفق داخلی هستند که حتی با این فیلترینگ سنگین هنوز نتوانسته‌اند اعتماد عمومی را برای ارائه خدمات جلب کنند.
|
