علی‌اکبر ولایتی در همایش ملی معماری ایرانی ـ اسلامی که هژدهم خرداد در مشهد برگزار شد، در سخنانی شایان توجه گفته است: شهرهای کنونی ما نشانی از معماری و شهرسازی ایرانی ـ اسلامی ندارند. به گزارش بولتن‌نیوز، علی‌اکبر ولایتی در نخستین همایش جایگاه عناصر دینی در توسعه‌ی شهری که به همت حوزه‌ی هنری در تالار همایش‌های دانشگاه آزاد اسلامی مشهد مقدس برگزار شد، گفته است: هر انسانی دارای هویت است و با آن هویت شناخته می‌شود. در حقیقت، شناسنامه‌ی هر فرد همراه اوست و این نشان می‌دهد که این انسان اهل کجا و متعلق به کدام حوزه‌ی جغرافیایی و فرهنگی‌ست؛ همچنین، هر بخشی از زمینِ کشور، شهر و منطقه، دارای هویتِ خاص خود است. مشاور مقام معظم رهبری ادامه داد: ما در ایران به هر ساختمان قدیمی که برسیم، در صورت داشتن شناختی اندک، تشخیص می‌دهیم که این معماری مربوط به کدام عصر است و این بدین جهت است که معماری‌های گوناگون متناسب با دیدگاه‌های افراد در قرون مختلف بوده است. معماری‌های سده‌های گذشته در کشور بر پایه‌ی معماریِ اصیل ایرانی و اسلامی شکل می‌گرفت که به‌تدریج از آن فاصله گرفته است. در همین راستا، ولایتی از مسئولان و دست‌اندرکاران ذی‌ربط، از جمله در مناطق شهری، خواست با برنامه‌ریزی اصولی به معماری ایرانی و اسلامی توجهی خاص داشته باشند. ولایتی در بخش دیگری از این همایش گفت: بسیاری از علوم باید در یک کشور، به مرحله‌ای از تکامل برسند تا در معماری آن کشور لحاظ شوند. به همین دلیل، در معماری تاریخ تمدن اسلامی، اوج معماری مربوط به قرن‌های نهم تا دوازدهم است؛ در حالی که علم ریاضی در قرن‌های سوم و چهارم، علوم تجربی در قرن‌های چهارم، پنجم و ششم و ادبیات در قرن‌های پنجم، ششم و هفتم و عرفان عملی در قرون سوم و چهارم در اوج بوده است. وی افزود: متأسفانه شهرهای کنونی ما هیچ نشانی از معماری و شهرسازی ایرانی اسلامی ندارند. باید شهرها را آسیب‌شناسی کنیم. می‌توان به جرأت گفت که شهرهای ما، به‌ویژه شهر تهران در بخش‌های جدیدی که ساخته شده، بخش نظارت اسلامی ـ ایرانی ندارد؛ در حالی که اگر ما به پاریس برویم، هر خیابانی یک شناسنامه دارد و هر فردی اگر می‌خواهد ساختمانی بسازد، باید حتماً طبق آن شناسنامه عمل کند؛ ولی شهرهای ایران این گونه نیست. اگر به داد شهرهای کشور نرسیم، آنگاه عصر ما بی‌هویت‌ترین معماری در تاریخ ایران را خواهد داشت، یعنی اگر به خیابان‌های شهرهایی که تازه ساخته شده‌اند مراجعه کنیم، هیچ نشانی از هیچ منطقه‌ای، حتا از شهرهای اروپایی هم ندارد، و یک مجموعه‌ی درهم‌ریخته و درهم‌تنیده، نتیجه‌ی معماری امروز ما شده است. وی خاطرنشان کرد: یکی از جهانگردان که در عصر صفویه به اصفهان سفر کرده بود، در سفرنامه‌ی خود می‌نویسد: «ما در اروپا می‌گوییم که فلان میدان زیباترین است، اما من میدان نقش‌جهان را که دیدم، می‌گویم این میدان نقش‌جهان از آن چیزی که ما در ونیز داریم، زیباتر است.» مشاور مقام معظم رهبری در مثالی دیگر گفت: در مسجد شیخ‌لطف‌الله به سمت مشرق است و هنگامی که فرد می‌خواهد وارد مسجد شود و در برابر قبله بایستد، باید نزدیک به 130 درجه بچرخد؛ اما معمارانِ آن زمان مسجد را به گونه‌ای ساخته‌اند که انسان متوجه این چرخش نمیشود و در صورت ورود، خود را مقابل قبله می‌بیند. همچنین، نورپردازیِ آن به‌گونه‌ای‌ست که منافذ گنبد از بیرون ناپیداست، در حالی که فضای مسجد از طلوع فجر تا غروب آفتاب با وجود آن منافذ، نیاز به نور ندارد. ولایتی افزود: اگر به کاشی‌کاری گنبد مسجد شیخ‌لطف‌الله نگاه بیندازیم، شاهد پایداری رنگ زرد آن هستیم، در صورتی که کاشی‌کارهای امروز را تنها برای ۳۰ سال تنظیم می‌کنند تا در کاشی ترک یا شکستگی به وجود نیاید؛ اما این گنبد ۴۰۰ سال است که پابرجاست. تأکید میکنم که شهرهای ایران به لحاظ معماری، درهم‌ریخته و بی‌انسجام هستند و ما امروز شاهدیم که دیگر هیچ اثری از معماری سنتی ایرانی و اسلامی دیده نمیشود. او در پایان اظهار داشت: ساختن اصفهانِ تازه در زمان صفویه در کنار اصفهان قدیم، باعث خراب‌شدنِ شهر قدیم اصفهان نشده است، بلکه به گونه‌ای در کنار آن ساخته شده که تفاوتی محسوس دیده نمیشود و این شهرسازیِ مسنجم در تاریخ شهرسازی جهان نظیر ندارد؛ این شهرسازی، هم هویت ایرانی ـ اسلامی و هم شکلی کمال‌یافته دارد. یادآور می‌شود، این همایش یک روزه با حضور استادان و دانشجویانی از دانشگاه‌های استان‌های مازندران، گیلان، خراسان رضوی، خراسان شمالی و خراسان جنوبی برگزار شد. برگرفته از : بولتن‌نیوز www.bultannews.com ، 22 خرداد 1391 ویرایش : امیریاشار فیلا
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
