سرنوشت مبهم میدان نقش جهان با گذر آقانجفی
خانه های پشت مسجد شیح لطف الله از دم تیغ گذشتند، تاکنون هیچ خانه تاریخی تخریب نشده اما معلوم نیست شهرداری و مسئولان شهری اصفهان چگونه سرنوشت گذر 'آقا نورنجفی' را با سرنوشت میدان نقش جهان گره بزنند. خبرگزاری میراث فرهنگی ــ گروه میراث فرهنگی ــ در گذر از ساباط ها و گذرهای تنگ بافت تاریخی پشت مسجد شیخ لطف الله با عبور از کوچه شهید دقیق، خانه ها برای تخریب یکی یکی به صف شده اند. خانه های با ارزش تاریخی از ویرانی در امان مانده اند اما سرنوشت میدان نقش جهان در گذر خیابان آقا نورنجفی از حریمش در سایه روشنی از ابهام قرار دارد. اهالی خانه ها و گذرهای کوچه ای که اهالی آن را "پشت گنبد" می خوانند می گویند شهرداری به آنها گفته تا پایان اردیبهشت 30 خانه دیگر را تخریب خواهد کرد. تاکنون هفت خانه در کوچه شهید دقیق تخریب شده و خانه های دیگر در صف ویرانی قرار دارند. خانه خاکی، خانه کلاهدوزان و خانه حلبیان جزءخانه های با ارزش تاریخی در این محدوده هستند که گفته می شود خیابان آقانور نجفی از کنار آنها می گذرد اما شواهد حاکی از آن است که ساباط های بافت تاریخی پشت مسجد شیخ لطف الله از گوشه کنار این خانه های تاریخی از گزند تخریب ها در امان نمی مانند. درمبدا ورود خیابان آقانورنجفی از خیابان حافظ در نزدیکی میدان نقش جهان، حوزه علمیه ای دردیواری محبوس در حال ساخت و ساز است. حوزه ای که درست سر خیابان آقانورنجفی قرار خواهد گرفت. گفته‌ها حاکی از این است که خیابان آقانورنجفی از محل احداث این حوزه می گذشته اما این مسیر تغییر داده شده و خیابان از کنار آن و از روی خانه های بافت رد می شود 
خانه‌های بسیاری برای احداث خیابان آقانجفی تخریب شده نگرانی روزنامه نگاران و فعالان میراث اصفهان به دلیل ترس از تهدید حریم میدان نقش جهان است. در طرح بازنگری طرح تفضیلی اصفهان، خیابان آقانورنجفی با دسترسی محلی طراحی شده است. با تغییراتی که دوسال پیش در طرح بازنگری طرح تفضیلی ایجاد شده معلوم نیست چه برشی از طرح این خیابان یا گذر برای احداث آماده شده است. مسئول تهیه این طرح در بازنگری طرح تفضیلی اصفهان می گوید:«در طرح تفضیلی ویژه ای که برای منطقه 3 آماده شده بود مطلقا بنای ارزشمندی که تهدید شود وجود نداشت.» "ذنوذی" ادامه می دهد: «اگر خط پروژه، پوسته طراحی ما باشد این گذر با ارزش دسترسی خاص و با تمام حساسیت ها طراحی شده است اما با توجه به تغییراتی که در طرح بازنگری طرح تفضیلی اصفهان ایجاد شده و نقشه های آن هم در دسترس نیست، معلوم نیست چه برشی از طرح، اجرا خواهد شد و با این وصف باید برای اجرای این گذر حساسیت ایجاد شود.» بافت تاریخی که در اثر نبود دسترسی برای تامین تعمیرات آن به بافت فرسوده تبدیل می شود، عاقبت آن، طبق ضوابط موجود تخریب است. نبود دسترسی برای تعمیر و مرمت در گذرهای تنگ بافت های تاریخی، گاه خود بلای جان کلنی خانه ها و آثار بافت تاریخی می شود. از این رو طراحی معابر با دسترسی محلی و با حساسیت های لازم در بافت های تاریخی معمول است 
ساخت حوزه علمیه مجاور خیابانی که پس از تخریب صدها خانه در حال احداث است "محمود درویش" دراین باره می‌گوید خانه‌های تاریخی زیادی در اصفهان به دلیل نبود دسترسی برای رسیدگی به وضعیت آنها محکوم به فنا شده اند. رییس انجمن مهندسان معمار وشهرساز اصفهان می گوید: «تامین دسترسی به بافت های متراکم تاریخی مشروط به اینکه به خانه های تاریخی و ارزشمند آسیبی نزند و تنها بافت های فرسوده را شامل شود قابل قبول است.» درویش ادامه می دهد: «خیابان سنبلستان با تفکر تامین دسترسی احداث شد اما تا چندین سال از دو سو محل پارکینگ بازاری ها شده بود. پارک ماشین ها در این معابر برای بافت های تاریخی مشکلات خاص خود را دارد. متاسفانه مشکلات اجرایی و فرهنگ جامعه ضمانت تامین هدف دسترسی در بافت ها و حریم های تاریخی را پشتوانه نمی کند و آن را به بی راهه می کشاند.» او می گوید: «اگر ترمیم معابر و ایجاد دسترسی ها در بافت ها و حریم های تاریخی در حد معقول و با ضوابط کنترل شده ایجاد شوند به گونه ای که بارگذاری جمعیتی به همراه نداشته باشند می توان به حفظ بافت تاریخی امیدوار بود.» 
تعدادی از خانه های تاریخی اصفهان به منظور ساخت این خیابان تخریب شدند معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی اصفهان اما می گوید: «طرح این خیابان مصوبه طرح تفضیلی را دارد و اگر روزی میدان نقش جهان بسته شود خیابان حافظ از بن بست خارج می شود.» با این تفسیر باید گفت خیابان آقانورنجفی که با تفکر دسترسی محلی اجرا می شود شاید روزی تنها گذر برون رفت از خیابان واصله به میدان نقش جهان شود. گذری که از میان بافت تاریخی پشت مسجد شیخ لطف الله و از حریم میدان نقش جهان می گذرد و معلوم نیست چه تبعاتی برای حریم میدان نقش جهان و بار ترافیکی آن داشته باشد. "طاهری" با اطمینانی که به طرح تفضیلی و طرح بازنگری آن دارد می گوید: «مشاوران طرح تفضیلی، ابر مشاوران هستند و از بابت عبور این خیابان نگرانی نداریم.» او ادامه می دهد: «طرح به تایید سازمان میراث فرهنگی رسیده و خط بدنه این گذر 14 متری از خانه های تاریخی نمی‌گذرد. ترافیک این خیابان ترافیک آرام و محترمانه است و طبق ضوابط ، کاربری اطراف آن مسکونی است.» خیابانی که برای تامین دسترسی، از بافت تاریخی پشت مسجد شیخ لطف الله عبور داده می شود معلوم نیست تا چه اندازه کالبد بافت تاریخی را می شکافد و از سویی در آینده با توسعه بی امان شهر و گسترش ترافیک این معبر که حالا مودبانه است چه باری را محترمانه عاید حریم میدان نقش جهان می‌کند.
|
