■ چگونه امضاء فروشی در مسکن مهر رکورد زد؟

چگونه امضاء فروشی در مسکن مهر رکورد زد؟

چندی پیش رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور اظهارنظری درباره امضافروشی درمسکن مهر مطرح کرد که بازتاب گسترده ای در بین رسانه ها به دنبال داشت.

اکبر ترکان بابیان اینکه امضاء فروشی از تخلفات رایج در بحث مسکن مهر است تاکید کرد که نظارت ضعیف برروند ساخت واحدهای مسکونی مهر موجب شد که مهندسان ناظر با دریافت 30 هزار ریال بابت هر یک متر، بنا را تایید کنند. او تاکید کرد که مشکلات کنونی مسکن مهر ناشی از نظارت های ضعیف و غیر واقعی صورت گرفته است به گونه ای که فندانسیون برخی از این پروژه ها ایراد اساسی دارد.

به گزارش خبرنگارما چنانچه بخواهیم تاریخچه معضل امضاء فروشی در تاریخ مهندسی کشور را از نظر بگذرانیم می بینیم که اساسا معضل امضاء فروشی پدیده مزمن دیرینه ای است که جزء بیماری های مزمن بخش ساخت و ساز شهری است و ریشه آن نه از ساخت و سازهای شهری بلکه از طرح عمرانی دولتی نشات می گیرد.

در واقع از زمانی که طرح های عمرانی وجود داشته است امکان خرید امضای ناظر نیز میسر بوده است. به باور کارشناسان ریشه این کسالت مزمن دیرینه بخش مهندسی به حدود یک قرن پیش بازمی گردد. درآن سال ها دریافت پول پروژه های عمرانی از مسیر امضای مهندسان ناظر عبور می کرد و همین امر روزنه امضاء فروشی را باز کرد . به طوری که پیمانکاران برای اینکه پول بیشتری دریافت کنند ناگزیر می شدند در کیفیت کار خود اغراق کنند و یا اینکه روند آن را با استانداردهای فرادستی مورد قبول جلوه دهند. در نتیجه این امر کلا پیمانکاران پروژه های عمرانی نمی توانستند وجه خود را دریافت کنند مگر اینکه امضای مهندسان ناظر را بخرند. این رویه موجب شد که یکی از دروازه های ورود فساد به حرفه نظام مهندسی درکشور بازشود. تا قبل از دهه 60 که امضای مهندس ناظر در ساخت وساز شهری نبود این فساد به ساخت وساز شهری وارد نشده بود، اما درست زمانی که شرط صدور پایان کار شهرداری امضای مهندس ناظر شد این فساد به حوزه ساخت و سازهای شهری نیز ورود پیدا کرد که البته در ساخت و سازهای شهری این امر به طراحان تاسیسات، مکانیک و برق نیز سرایت پیدا کرد.

این امر بدان معنا است که معضل امضاء فروشی در طرح های عمرانی که منحصر به نظارت در ساخت و سازها بود از میانه دهه 60 شمسی دامنه اش به امضای نقشه ها و طراح هم گسترده شد. اما به گفته ناظران، در مسکن مهر امضاء فروشی به حدی گسترش پیدا کرد که باعث شد این معضل به بالاترین حد خود در طول حیات مهندسی کشور برسد. شایان ذکر است که حق الزحمه خدمات مهندسی شامل طراحی، معماری ، سازه ، تاسیسات، برق، نقشه برداری و نظارت های مهندسی و کنترل های مهندسی در مسکن مهر جمعا متری 3 هزار تومان محاسبه شده بود چون در طرح مسکن مهر بنا بود که اساسا هزینه های ساخت تا حد امکان کاهش پیدا کند و با این نگاه شرایط به گونه ای رقم خورد که حق الزحمه خدمات مهندسی شبه رایگان تمام شود. این درحالی است که در طرح های عمرانی و شهری حق الزحمه خدمات مذکور در چهار رشته نظارت وکنترل و آزمایشگاه حدود مترمربعی 70 الی 80 هزار تومان است. بر این اساس وقتی که این رقم در مسکن مهر به مترمربعی 3 هزار تومان کاهش پیدا کرد، ناچارا زمینه امضاء فروشی فراهم شد.

گویی کلام نانوشته ای در مسکن مهر گفته است؛ مهندسان فقط امضاء کنند و در قبال آن در پروژه مسکن مهر خیلی نیازی به خدمات مهندسی نیست! به باور ناظران بنا با توجه به تاکید دولت مبنی بر ساخت میلیون ها واحدها مسکونی با هدف ریشه کن کردن بحران مسکن در نتیجه اساسا کمیت از اولویت بسیاری برخودار شود وکیفیت فدای کمیت شد و درنتیجه کلا طرح مسکن مهر حوصله و ظرفیت دقت های مهندسی را نداشت و در وهله بعد تمرکز دولت بر طرح مسکن مهر و برخورد تبلیغاتی با این طرح باعث شد که برای تسهیل در فرآیند اجرای آن، کار مهندسی جدی تلقی نشود، چون می بایست این طرح با سرعت اجرایی می شد و در وهله بعد هم با توجه به اینکه هزینه ساخت در مسکن مهر مترمربعی 300 هزار تومان بود امکانی ارائه بهینه خدمات مهندسی وجود نداشت، چرا که در همان سال 91 هزینه ساخت مترمربعی حدود 550 هزار تومان بود.

بنابراین این عوامل باعث شد که امضاء فروشی در مسکن مهر به اوج بی سابقه خود در تاریخ مهندسی کشور برسد.کارشناسان اعتقاد دارند که برای حل معضل امضاء فروشی راهکارهای مختلفی وجود دارد؛ «صما» در یادداشت تحلیلی آینده به این مساله به طورکامل خواهد پرداخت.