آلودگی هوای اصفهان، مسألهای پیچیده با راهحلهای اندک
شدت آلودگی هوای کلانشهر اصفهان در سالهای اخیر موجب شد تا مسئولان استان به تهیه، تدوین و درنهایت اجرای طرحی با عنوان «برنامهی جامع کاهش آلودگی هوا» در سال ۹۲ اقدام کنند؛ راهحلهایی که برابر این معضل غامض و بزرگ، اندک به نظر میرسند. به گزارش ایرنا، آلودگی کلان شهر اصفهان در دو دهه اخیر به حدی رسیده است که این شهر در کنار دیگر شهرهای صنعتی کشور همچون تبریز، تهران، مشهد، اراک و اهواز در فهرست شهرهای آلوده کشور قرار گرفته و هر روز بیشتر از روز قبل ساکنان آن را آزار می دهد. در آن سالها آلاینده های ناشی از حمل و نقل ۷۴.۷ درصد، نیروگاه های اصفهان ۱۹ درصد، بخش صنعت حدود ۴ درصد، بخش خانگی و تجاری کمتر از ۲ درصد و بخش کشاورزی نیز۱.۱۶ درصد در میزان آلودگی هوای اصفهان سهم داشت. آلودگی ناشی از فعالیت های تولیدی و صنعتی، انتشار مواد شیمیایی، سمی و ضایعات در محیط های شهری به عنوان کانون های جمعیتی موجب شد تا سلامت شهروندان مورد تهدید جدی قرار گیرد. آلاینده های جوی با بروز انواع بیماری ها از نوع سرطان، مشکلات تنفسی، بیماری های پوستی و چشمی به شدت سلامت شهروندان را تهدید می کند. بر این اساس برنامه ای جامع با عنوان کاهش آلودگی هوا در دی ماه سال ۹۲ تصویب و از ابتدای سال ۹۳ در اصفهان اجرایی شد. در این برنامه ۳۸ اقدام اساسی در هشت محور دیده و برای هشت شهرستان و ۴۰ نقطه شهری در استان برنامه ریزی شد و بیش از ۳۰ دستگاه اجرایی و مدیریت شهری در آن نقش دارند. بیشترین اقدامات این برنامه در محورهای حمل و نقل و مدیریت ترافیک، سوخت و بهینه سازی مصرف انرژی و منابع ثابت آلاینده پیش بینی شده است. مهمترین اهداف این برنامه کاهش پایدار آلودگی هوا در اصفهان، کاهش روزهای ناسالم و افزایش تعداد روزهای سالم است. اجرای این طرح در سه دوره ۱۰ ساله، پنج ساله و دو ساله پیش بینی شد که بنا به اذعان مسئولان استان در مدت دو سال اجرای این برنامه تعداد روزهای ناسالم هوا بسیار کاهش یافت. مدیرکل حفاظت محیط زیست اصفهان پایش صنایع و اجرای طرح جامع کنترل کیفی هوای اصفهان را از جمله اقدامات این اداره کل در راستای اجرای این طرح عنوان کرد. حمید ظهرابی مهار گرد و غبار، شناسایی منابع تولید ذرات معلق، برنامه ریزی برای حذف عوامل و کانون تولید ذرات معلق، خارج کردن صنایع آلاینده و ممنوع شدن تولید و بهره برداری از معادن در شعاع ۵۰ کیلومتری اصفهان را از بخش های مختلف این برنامه برشمرد. وی سه برابر شدن تعداد روزهای سالم هوا در اصفهان نسبت به سال ۹۳ را از مصادیق موفقیت اجرای این طرح در کلانشهر اصفهان برشمرد. استاندار اصفهان نیز با بیان اینکه پرداختن به موضوع آلودگی هوا کماکان در دستور کاری دولت و استان قرار دارد گفت: اجرای طرح جامع کاهش آلودگی هوا در اصفهان در راس موفق ترین طرح های کشور در این حوزه قرار گرفت. وی یکی از دلایل مهم افزایش روزهای سالم و پاک را اقدامات دولت در حذف مازوت در نیروگاه ها و توزیع بنزین یورو ۴ عنوان کرد. استاندار اصفهان نیز همچنین پدیده گرد و غبار را یکی از معضلات زیست محیطی استان عنوان کرد و گفت: برای این منظور کارگروهی برای مقابله با پدیده گرد و غبار و تعیین تکلیف کوره های آجر و گچ، آهک، شن و ماسه در محدوده ۵۰ کیلومتری کلانشهر اصفهان تشکیل شد. وی خاطرنشان کرد: در این راستا ۱۰ هزار هکتار از اراضی شرق اصفهان به عنوان کانون اصلی گرد و غبار برای کاشت تاغ پیش بینی شده که تاکنون دو هزار هکتار زیر کشت نهال تاغ رفته است. استاندار اصفهان همچنین به وجود بیش از ۳۵۰ کارخانه تولید آجر، بیش از ۷۰ کوره گچ در شعاع ۵۰ کیلومتری شرق اصفهان اشاره کرد و گفت: این واحدها نقش مهمی در انتشار گرد و غبار در هوای اصفهان دارند و به همین دلیل کارگروهی برای اتخاذ راهبردهای مناسب جهت کاهش آلایندگی ناشی از این واحدها تشکیل شد. زرگرپور توضیح داد: براساس مصوبات این کارگروه مجوز فعالیت هیچ معدنی در این منطقه تمدید نخواهد شد و هیچ مجوز جدیدی برای احداث معدن در منطقه صادر نمی شود. وی افزود: بر این اساس به واحدهایی که آلایندگی آنها محرز شده نیز فرصت داده شده تا رفع آلایندگی کنند. وی یادآوری کرد: یک سوم از مجموع دو هزار و ۷۰۰ واحد صنعتی آلاینده در کشور در استان اصفهان مستقر است. استاندار اصفهان درباره انتقال این واحدها به خارج از شعاع ۵۰ کیلومتری اصفهان نیز گفت: برای جابه جایی این واحدها به خارج از شعاع ۵۰ کیلومتری نیز برنامه ها و طرح هایی با کمک اتحادیه ذیربط اجرا شده است. وی افزود: تاکنون تعدادی از معادن گچ به دلیل آلایندگی یا پایان مجوز فعالیت، تعطیل شده اند و سایر واحدها نیز برای انتقال به خارج از محدوده تعیین شده در صورت ارائه تسهیلات مناسب، اعلام آمادگی کرده اند. وی خاطرنشان کرد: در این طرح سعی شده است که با گرد و غبار ناشی از کانون های طبیعی، گرد و غبار ناشی از فعالیت صنعتی، کشاورزی و شهری مقابله شود و این پدیده را در برنامه پنج ساله آینده به حداقل برسانیم. با وجود همه اقدامات صورت گرفته برای کاهش آلودگی هوای کلان شهر اصفهان در چند سال اخیر باز هم کماکان نفس اصفهان در بسیاری از روزها به شماره می افتد و هوای شهر گنبد های فیروزه ای خاکستری رنگ می شود. چنان که تنها در آبان ماه حدود ۱۵ روز هوای اصفهان در شرایط ناسالم قرار داشت و در بسیاری از روزها گوی سبقت آلودگی هوا را از پایتخت کشور می ربود.
|