انرژی زمین‌گرمایشی؛ اروپا چگونه از سفره‌های آبی زیرزمینی گرما تولید می‌کند؟
کشورها به دنبال راه‌هایی برای کربن‌زدایی از چرخه‌ی تولید انرژی خود هستند و به همین دلیل، در سال‌های اخیر حرکت به سوی راه‌اندازی پروژه‌های زمین‌گرمایشی در جای‌جای اروپا رشد چشمگیری داشته است. همزمان، جنگ یک سال اخیر در اوکراین و نبود قطعیت در تحویل گاز روسیه به اروپا به نگرانی‌ها دامن زده و باعث افزایش هزینه‌های انرژی در سراسر قاره‌ی سبز شده است. با حمله‌ی روسیه به اوکراین، قیمت انرژی به‌ویژه گاز طبیعی در اروپا نوسان شدیدی را تجربه کرد. هرچند بازار گاز طبیعی ثبات خود را بازیافت، اما با این همه، به نظر می‌رسد انرژی زمین‌گرمایشی در اروپا در حال تبدیل شدن به جایگزینی مناسب و پایدار برای سوخت‌های فسیلی است. در حال حاضر ۷۲ درصد ذخایر اروپا مملو از گاز و قیمت عمده فروشی آن در بازار قاره سبز از رکورد ۳۰۰ یورویی به ازای هر مگاوات ساعت در ماه اوت به ۵۵ یورو رسیده است. فرانسه سند چشم‌انداز ۲۰۳۰ خود را منتشر کرد دولت فرانسه روز دوم فوریه ۲۰۲۳ یک برنامه عملیاتی شش مرحله‌ای جهت تسریع توسعه تاسیسات زمین گرمایشی در اعماق کم و اعماق زیاد زمین در این کشور را منتشر کرد. در فرانسه، بخش گرمایش خانگی حدود نیمی از مصرف نهایی انرژی در کل کشور را به خود اختصاص داده است که عمدتاً از طریق سوخت‌های فسیلی تامین می‌شود. در سال ۲۰۲۱، انرژی‌های تجدیدپذیر ۲۴ درصد ناخالص مصرف نهایی انرژی مورد استفاده برای گرمایش را به خود اختصاص دادند؛ که از این میزان، سهم منابع گرمایشی زیرزمینی چیزی در حدود یک درصد یا حدود شش تراوات ساعت بود. با توجه به این موضوع، دولت فرانسه قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ تعداد طرح های انرژی زمین گرمایشی عمیق خود را تا ۴۰ درصد افزایش دهد. در آلمان نیز یک نیروگاه حرارتی در حومه جنوبی شهر مونیخ که بیش از یک قرن است از منابع وارداتی گاز استفاده می‌کند، روز به روز به سمتی می‌رود که به جای گاز، از آب‌های گرم زیرزمینی در جهت تامین انرژی خود استفاده کند. دولت آلمان در پایان سال ۲۰۲۲، طرحی را برای افزایش ده برابری تولید انرژی زمین گرمایشی منتشر کرد که بر اساس آن تولید انرژی از این روش تا سال ۲۰۳۰ به ۱۰ تراوات ساعت (Twh) خواهد رسید. پروژه ساخت تاسیسات جدید زمین‌گرمایشی مونیخ در سال ۲۰۱۶ آغاز شد و در سال ۲۰۲۱ میلادی به بهره‌برداری رسید یعنی درست قبل از اینکه روسیه به اوکراین حمله کند و خطوط انتقال انرژی به اروپا دچار اختلال و یا شیرها بسته شود. مونیخ تا سال ۲۰۳۵ میلادی یک میلیارد یورو برای توسعه انرژی زمین‌گرمایی و خنثی کردن کربن در فرایند گرمایش شهر سرمایه گذاری خواهد کرد. کریستین پلتل، مدیر نیروگاه حرارتی زمین‌گرمایشی درباره موقعیت جغرافیایی ایده‌آل منطقه گفت: «ما روی یک معدن طلا قرار داریم و مونیخ از این منظر از موقعیت عالی زمین‌شناسی برخوردار است.» این منطقه به‌خاطر حمام‌ها و چشمه‌های آبگرمش معروف است. با کلیک بر روی تصویر، مطلبی دیگر مرتبط با موضوع، در دسترس شما خواهد بود.چگونه میتوان از سفره‌های زیرزمینی آب گرم، انرژی به دست آورد؟ باید گفت که دسترسی به سفره‌های زیرزمینی آب گرم ساده و آسان نیست و ظاهرا بعضی وقت‌ها تبعاتی دارد. برای مثال عملیات حفاری در یک نیروگاه در استراسبورگ فرانسه در اواخر سال ۲۰۲۰ منجر به دو زمین لرزه خفیف در این منطقه شده بود. با این وصف و به گفته کمیسیون اتحایده اروپا، انرژی زمین گرمایشی می‌تواند بدون اینکه منجر به تولید کربن و گرم‌تر شدن کره زمین شود، انرژی «تا ۲۵ درصد» ساکنان اتحادیه اروپا را فراهم کند. ساز و کار این روش بدین گونه است که آب گرم از اعماق زمین به سطح زمین پمپاژ می‌شود و گرمای آن به شبکه محلی توزیع منتقل می‌شود تا گرمایش خانه‌های مجاور نیروگاه را تامین کند. پس از آن دوباره آب سردشده به زیر زمین بازگردانده می‌شوند. کشور آلمان که ۵۰ درصد منبع گرمایش خود را از گاز تامین می‌کند، برای رسیدن به این هدف بلندپروازانه، ساخت «حداقل ۱۰۰ پروژه جدید زمین گرمایشی» را در دستور کار دارد. با بهره برداری کامل از نیروگاه مونیخ، میتوان گرمایش مورد نیاز ۸۰ هزار خانه را با شبکه گسترده لوله‌کشی تامین کرد. از دیگر کشورهای اروپایی که به سمت استفاده از انرژی زمین‌گرمایشی گام برمی‌دارند میتوان به مجارستان، ایتالیا و دانمارک اشاره کرد. دولت مجارستان در ماه اکتبر ۲۰۲۲ دستور داد تا برای گسترش استفاده از این منبع انرژی گام برداشته شود. ایتالیا نیز در حال آماده شدن برای حمایت از توسعه این مکانیسم است و قرار است در دانمارک، بزرگترین نیروگاه زمین گرمایشی این کشور در سال ۲۰۳۰ در شهر آرهوس افتتاح شود و ۲۰ درصد گرمایش این شهر را تامین کند.
|
