به گزارش ایمنا،محور تاریخی- فرهنگی اصفهان اساس استخوان‌بندی این شهر بوده و در تمام دوره‌های تاریخی به عنوان ستون فقرات ساختار کالبدی، اقتصادی و اجتماعی محسوب می‌شده است. در حال حاضر نیز استخوان‌بندی فعال شهری بر پایه همین ساختار استوار است.
این محور از محل میدان کهنه و مسجد جامع عتیق آغاز شده و به باغات هزار جریب در دامنه کوه صفه منتهی می‌گردد. مجموعه میدان کهنه و مسجد جامع عتیق یکی از مهم‌ترین قطعات و گره آغازین این محور است که به لحاظ کم توجهی به آن در دوره‌های اخیر، دارای بیشترین نارسایی به خصوص به لحاظ اجتماعی و فضایی بوده و سازماندهی آن به عنوان یکی از اصلی‌ترین عناصر تاریخی اصفهان امری اجتناب‌ناپذیر است تا بتواند به عنوان یک فضای شهری فعال و توانا، بخش شمال شرق اصفهان را به طور خاص و کل شهر را به طور عام تقویت نماید. هدف از احیا و بازسازی این مجموعه، بازگردانی و حفاظت از ارزش‌های تاریخی ابنیه و گذرهای موجود و همچنین ایجاد محرک هایی برای توسعه، نوسازی و بهسازی بافت تاریخی پیرامون آن است. طرح پیشنهادی میدان امام علی (ع) متشکل از چهار فضای اصلی شامل مجموعه میدان اصلی ،جلوخان مسجد جامع،مجموعه زیرگذرها وپارکینگ ها و قطعات بلافاصل پیرامون میدان می باشد. مجموعة میدان اصلی این مجموعه شامل فضای باز، واحدهای تجاری و رواق‌ها می باشد. با توجه به فرم میدان که فضاهای پیرامون آن را چهار ضلع به ابعاد مختلف با ارزش تاریخی متفاوت تشکیل داده، برای هر ضلع عملکردی خاص به شرح زیر در نظرگرفته شده است. الف- ضلع غربی: این ضلع در مجاورت بازار بزرگ که بخشی از بافت با ارزش تاریخی شهر اصفهان است، قراردارد. در طول مسیر بازار بزرگ بناهای با ارزش تاریخی مانند مسجد نوریه، مسجد شیره‌پزها، مجموعه کاسه‌گران، امامزاده هارون ولایت و تعدادی سرا وجود دارد که از عناصر تاثیرگذار در طرح می‌باشند. در طرح پیشنهادی، مجاور این بازار با الگوبرداری از ابعاد و تناسبات واحدهای تجاری بازار بزرگ، واحدهایی تجاری به عنوان پوسته‌ای هماهنگ با دیگر اضلاع میدان قرارداده شده است. ورودی محور عبدالرزاق به میدان با طراحی یک پلازای کوچک مقیاس در این ضلع تعریف شده است. ب- ضلع جنوبی: این ضلع از میدان در مقابل مجموعة هارونیه که شامل مرکز بهداشتی ـ درمانی هارونیه و امامزاده هارون ولایت است، قرار دارد. در وضعیت فعلی، مجاور این مجموعه بازارچه‌ای که قسمتی از آن تخریب شده است، وجود دارد که باید تا گذر هارونیه سقف و بدنة آن مرمت شود. پ- ضلع شرقی: ضلع شرقی میدان پیشنهادی منطبق بر خیابان هارونیه است که در وضعیت فعلی خود بدنه‌ای نامطلوب و رو به تخریب دارد. در طرح پیشنهادی، این ضلع به صورت راسته‌ای از واحدهای تجاری، به‌عنوان بازار جدید، پیش‌بینی شده است. در تمام طول این راسته، تک منارة مسجد علی منظر مطلوبی را در چشم پیماینده این مسیر ایجاد می‌کند. ت- ضلع شمالی: این ضلع بر بازار ریسمان منطبق می باشد. این بازار مجاور مجموعة کاسه‌گران که شامل مدرسه و کاروانسرا است قرار دارد و بخش‌های تخریب شدة آن نیازمند مرمت اساسی است. جلوخان مسجد جامع به منظور شفاف‌سازی فضای پیرامون مسجد جامع عتیق، به عنوان یکی از عناصر اصلی و مهم مجموعه میدان، در طرح پیشنهادی، محوطه نسبتأ وسیعی در جلو مسجد به صورت فضای باز و آزاد پیش بینی شده است که بدنه‌های آن بر عناصر و محورهای ارتباطی تاریخی انطباق داده شده به صورتی که ضلع غربی با مسجد و بازار بزرگ، ضلع شرقی با ادامه گذر هارونیه و ضلع جنوبی با کاروانسرا و مدرسه کاسه‌گران و بازار خیار مرتبط است. ضلع شمالی با پیش فرض انطباق با ارگ حکومتی قدیم محصور شده است. همچنین در ضلع شرقی جلوخان، در محل تلاقی محورهای ارتباطی ولیعصر و هاتف با میدان و گذر هارونیه، محوطه‌ای به صورت نیم هشتی طراحی شده تا به عنوان پیش فضای ورود به میدان و جلوخان، عمل نماید.در واقع یکی از دروازه‌های ورود به میدان از طریق همین محوطه (پلازا) می‌باشد. مجموعة زیرگذرها و پارکینگ گرچه احداث محور عبدالرزاق ـ ولیعصر در جهت شرقی- غربی و محور علامة مجلسی- هاتف در جهت شمالی- جنوبی به منظور رفع مشکلات عبور و مرور سواره در این منطقه از شهر صورت گرفت، اما در عین حال ایجاد این محورها به از هم‌گسیختگی بافت محدوده و به ویژه میدان کهنه منجر شد. به تدریج این محورها در جریان ترددهای شهر به عنوان شریان‌های اصلی تثبیت شدند و امروزه به عنوان بخشی از شبکه راه‌های اصلی شهر حجم زیادی از عبور و مرور از این طریق انجام می‌شود. با توجه به واقعیت فوق و عدم امکان حذف کامل این دو محور سواره، در طرح مجموعه میدان امام علی (ع) با پیش‌بینی زیرگذر سعی شده تا تظاهر کالبدی منفی این محورها در مجموعه میدان کاهش داده شود. بر این اساس، با انتقال محورهای سوارة عبدالرزاق- ولیعصر و علامة مجلسی- هاتف به زیر میدان به صورت زیرگذر، هدف ایجاد سازگاری فضایی- ارتباطی حوزه پیرامون با میدان و همچنین امنیت عبور پیاده تأمین می‌گردد. زیرگذرها علاوه برآن که به صورت یک دسترسی عبوری سریع دیده شده‌اند، همچنین ورود به محوطة پارکینگ و فضای باراندازی پیش بینی شده در زیر میدان نیز از طریق آنها تأمین می‌شود. قطعات بلافصل پیرامون میدان به منظور حفظ تداوم کالبدی و ایجاد هماهنگی در بافت پیرامون میدان، تعدادی پروژه در محدوده‌های بلافصل میدان تعریف شده است که در صورت اعمال ضوابط طراحی شهری متناسب می‌تواند زمینه‌ساز احیاء یکپارچگی هویت تاریخی میدان و محوطه‌های پیرامونی آن باشد. از لحاظ کاربری، در این فضاها با ترکیب عملکردهای مختلف خدماتی و درآمدزایی و با جذب سرمایه‌گذاران، بخشی از هزینه‌های احیاء میدان تاریخی تامین خواهد شد.
|
