■ تلسکوپ هابل دورترین تصویر از جهان را ثبت کرد

ـ آگاهی‌های بیش‌تر در همین زمینه از منبعی دیگر :

کارشناسان ناسا با بهره‌گیری از توان دید تلسکوپ‌های فضایی «اسپیتزر» و «هابل»، اجرامی فضایی را رصد کرده‌اند که احتمال می‌رود دوردست‌ترین کهکشانی باشد که تا کنون مشاهده شده است.
نور رسیده از این کهکشان، به دوران نوپایی بازمی‌گردد که با به شمار آوردنِ عمر تقریبی کیهان می‌توان گفت ۱۳میلیارد و ۷۰۰میلیون سال پیش بوده است؛ یعنی هنگامی که از عمر کیهان تنها ۵۰۰میلیون سال می‌گذشت.
وبگاه رسمی ناسا می‌افزاید که این کهکشان در دورانی شکل گرفته و وجود داشته که به گفته‌ی دانشمندان، هستی و عالم داشته از دوران تاریک خود می‌گذشته؛ در این دوران، کیهان از یک گستره‌ی تاریک و بی‌ستاره، به جهانی سرشار از کهکشان‌های نورانی و رویت‌پذیر بدل شد. یافتن این کهکشانِ دوردست و کم‌نور می‌تواند دریچه‌ای باشد به سوی شناخت بخش‌های دست‌نیافتنی و دوران‌های بسیار کهن در تاریخ فضا.
کارشناسانِ دانش‌های فضایی می‌گویند: این کهکشان، دوردست‌ترین مجموعه‌ی اجرام یا توده‌های نورانی‌ست که تا کنون رصد شده است. دنباله‌ی پژوهش در زمینه‌ی این کهکشان و دیگر موارد همانند، می‌تواند در شناخت بهتر از مراحل آغازین شکل‌گیری اجرام آسمانی و کهکشان‌ها و پایان یافتن دوران تاریک فضا، بسیار به کار آید.
نزدیک به ۱۳میلیارد و ۲۰۰میلیون سال نوری طول کشیده تا نور گسیل‌شده از این کهکشان به تلسکوپ‌های ناسا برسد. به سخن دیگر، نوری که تلسکوپ های «اسپیتزر» و «هابل» از این کهکشان دریافت کرده‌اند، متعلق به زمانی‌ست که هستی و فضا کم‌تر از 4درصد از عمر امروزی خود را داشته است.
برخلاف کهکشان‌های دیگری که در گذشته با این فاصله و عمر تقریبی رصد شده بودند، این کهکشان در همه‌ی طول‌موج‌ها و یا رنگ‌های گوناگون که اشیای نورانی را تشخیص می‌دهند، رصد شده است: تلسکوپ «هابل» در چهار طول‌موج یا رنگ مختلف این کهکشان را مشاهده کرده و سپس تلسکوپ «اسپیتزر» نیز در طول‌موج پنجم وجود این کهکشان را تأیید کرده است. به این شیوه، کارشناسان بنیاد فضایی آمریکا ـ ناسا ـ می‌توانند با قاطعیت وجود و فاصله‌ی این کهکشان را تأیید کنند.
اجرامی را که در چنین فاصله‌ای طولانی از زمین هستند، به‌سختی می‌توان با دقتِ تلسکوپ‌های امروزی مشاهده کرد. دانشمندان برای رصد این کهکشان‌های قدیمی و دوردست، از روشی که «رصد کردن بر پایه‌ی گرانش» نامیده می‌شود، بهره می‌جویند.
در این روش علمی که آلبرت اینشتین نزدیک به یکصد سال پیش آن را پیش‌بینی کرده بود، نیروی گرانش اجرامی که جلوی مجموعه‌ی دیگر قرار گرفته‌اند، نور اجرام موجود در پس‌زمینه را تغییر می‌دهد. در این مورد اخیر، وجود یک کهکشان پهناور میان کهکشان ما و کهکشان قدیمی که به‌تازگی رصد شده است، باعث شده بود که نور گسیل‌شده از آن تقویت شده و امکان دیدنِ آن نزدیک به پانزده برابر افزایش یابد.
به نوشته‌ی وبگاه رسمی ناسا، دانشمندان بر این باورند که تصویر ثبت‌شده از این کهکشان در تلسکوپ‌های فضایی، مربوط به هنگامی‌ست که عمر آن حدود 200میلیون سال بوده است. در همین حالت به نظر می‌رسد که کهکشانی کوچک و بسیار فشرده است که گستره و حجم آن، به اندازه‌ی حدود یک‌درصدِ اندازه‌ی کهکشان راه‌شیری‌ست.
بر اساس فرضیه‌های علمی موجود، قاعدتاً نخستین کهکشان‌هایی که شکل می‌گرفتند، بسیار کوچک بوده‌اند و در طول زمان بر اثر کشش و ربایش یکدیگر، به اندازه‌هایی همانند با کهکشان های امروزی می‌رسیدند.
دانشمندان علوم فضایی امیدوارند با آغاز به کار تلسکوپ فضایی بعدی به نام «جیمز وب» که در سال ۲۰۱۸ راه‌اندازی خواهد شد، یافته‌ها و دانش خود را از زمان و چه‌گونگی شکل‌گیریِ نخستین ستاره‌ها و کهکشان‌ها، گسترش دهند.
به احتمال فراوان، این کهکشان دوردست و کهن‌سال که به‌تازگی کشف و ثبت شده است، یکی از اهداف مهم پژوهشگران در برنامه‌های مطالعاتی آینده خواهد بود.


ویرایش و تنظیم : امیریاشار فیلا