■ زمین از مسکن در پایتخت ارزان‌تر شد؟

دنیای اقتصاد- مرکز آمار ایران بخش پایانی گزارشی را که دو روز پیش درباره تحولات قیمت ملک در تهران منتشر کرده بود دیروز ارائه داد که در آن «میزان افت و خیز قیمت زمین» و همچنین «جزئیات ارزش معاملاتی واحدهای مسکونی در مناطق 22 گانه پایتخت» طی سه ماه اول امسال اعلام شده است. براین اساس در بهارامسال به طور بی‌سابقه، قیمت واقعی زمین از قیمت مسکن پایین‌تر آمده و به متر مربعی معادل یک میلیون و 588 هزار تومان رسیده است.
جزئیات کامل گزارش اخیر مرکز آمار درباره بازار مسکن
تهران؛ زمین از مسکن ارزان‌تر شد
متوسط قیمت زمین در پایتخت به یک میلیون و 588 هزار تومان رسید
گروه مسکن- فرید قدیری: در شهر تهران سابقه نداشته قیمت واقعی زمین یا ملک کلنگی از ارزش معاملاتی آپارتمان مسکونی کمتر بشود، اما این اتفاق در بهار امسال رخ داده و در حالی‌که هر مترمربع بنای مسکونی در تهران به‌طور متوسط حدود یک میلیون و 790 هزار تومان خرید و فروش شده، میانگین قیمت هر متر زمین در مرز یک میلیون و 590 هزار تومان در نوسان بوده است که به این ترتیب مشخص می‌شود هم‌اکنون در پایتخت زمین معادل 11 درصد از مسکن ارزان‌تر است. مرکز آمار ایران دیروز بخش پایانی گزارش مربوط به «نوسانات قیمت در بازار بهاری مسکن» را با اعلام جزئیات ارزش معاملات مسکونی در مناطق 22گانه تهران منتشر کرد که در بخشی از آن، تازه‌ترین نرخ‌های رسمی در بازار زمین نیز اعلام شده است. در سه ماه اول امسال، هر مترمربع زمین خام یا ملک کلنگی در تهران بطور متوسط به قیمت یک میلیون و 588 هزار تومان فروخته شده که نسبت به بهار سال گذشته 6/37 درصد افزایش پیدا کرده است. هر چند این نرخ رشد چشمگیر است، اما قیمت کنونی زمین در مقایسه با سال 86 –زمان اوج گرانی زمین و مسکن در تهران- حدود 13 درصد کاهش پیدا کرده است.
به گزارش دنیای‌اقتصاد، تحلیلی که می‌توان درباره بازار کنونی زمین در شهر تهران ارائه کرد، این است که طی ماه‌های اخیر خانه‌های کلنگی در چشم انبوه‌سازان جلوه کرده است. استقبال سازنده‌ها از خرید املاک کلنگی تحت تاثیر تسهیلاتی که برای ساخت در این مناطق داده می‌شود، باعث رشد قیمت‌ها شده است.
از سوی دیگر به دلیل آنکه زمین هرگز قابل کنترل از طریق عرضه بیشتر نیست و مقدار آن محدود است، لذا هر گونه رشد تقاضای خرید بلافاصله تاثیر مثبت بر روی قیمت خواهد گذاشت. طی ماه‌های اخیر مهمترین علتی که باعث شده زمین نزدیک به 38 درصد رشد قیمت پیدا کند، برگشت سازنده‌ها به بازار ساخت‌وساز بعد از دو سال رکود است.
اشکال در گزارش مرکز آمار؟
مرکز آمار که ریز نوسانات قیمت زمین در مناطق 22گانه تهران را به‌صورت جدول بر روی سایت اطلاع‌رسانی خود قرار داده، در 9 منطقه شهر، قیمت را مشخص نکرده است. مرکز آمار حتی درباره علت عدم تعیین قیمت زمین در این مناطق نیز توضیحی نداده که مشخص شود آیا توانایی تعیین نبوده یا اینکه اصلا در این مناطق زمین طی بهار امسال معامله نشده است!
این در حالی است که گزارش دو روز پیش مرکز آمار درباره قیمت مسکن نیز با انتقادهای متنوعی از جانب مسوولان روبه‌رو شد، تا جایی‌که از برخی محافل شنیده شد که اعلام کرده‌اند مرکز آمار نباید سرخود گزارش‌های مربوط به بخش مسکن را منتشر کند، بلکه باید ابتدا به دستگاه‌های مرتبط دهد و اگر اجازه نهایی صادر شد، محتوای آن برای عموم منتشر شود!
افت‌وخیز قیمت زمین از سال 84 تاکنون
به گزارش دنیای‌اقتصاد، برمبنای اطلاعاتی که طی سال‌های اخیر در بولتن تخصصی وزارت مسکن –فصلنامه اقتصاد مسکن- گردآوری شده، بازار زمین در تهران با افت‌وخیزهای زیادی روبه‌رو بوده است.
در سال 84 متوسط قیمت هر متر مربع زمین در شهر تهران 647 هزار تومان بود که 2/7 درصد نسبت به سال قبل از آن رشد کرده بود.
در سال 85 این نرخ به 849 هزار تومان رسید و با افزایش 31 درصدی مواجه شد. در سال 86 بیشترین نرخ رشد قیمتی در بازار زمین ایجاد شد، به‌طوری‌که هر مترمربع زمین با رشد قیمت 115 درصدی به یک میلیون و 828 هزار تومان رسید.
در سال 87 هیچ آمار رسمی درباره قیمت زمین توسط وزارت مسکن یا مرکز آمار یا بانک مرکزی اعلام نشد که به نظر می‌رسد در این سال نیز رشد چشمگیر رخ داده باشد. در سال 88 قیمت زمین در تهران با 35 درصد کاهش به یک میلیون و 159 هزار تومان رسید.
رفتار «زمین» بی‌سابقه است
مینو رفیعی کارشناس مطرح مسکن و رییس گروه مطالعاتی اقتصاد مسکن در دانشگاه درباره تغییرات قیمت زمین در تهران طی بهار به «دنیای‌اقتصاد» گفت: از سال 1369 که برای اولین بار قیمت معامله زمین در تهران تعیین و اعلام شد تا کنون، سابقه نداشته قیمت ملک از زمین سبقت بگیرد.
رفیعی همچنین افزود: مرکز آمار تا دو سال پیش قیمت مسکن را براساس روش‌های متداول آمارگیری تعیین می‌کرد، اما اخیرا در نحوه نمونه‌گیری و جامعه‌ آماری، تغییراتی ایجاد کرده که مثلا برای بازار زمین، مناطق حاشیه شهر را نیز دخالت داده است و ممکن است تحت تاثیر این عامل، ارزش زمین تغییر کرده باشد.
این کارشناس مسکن همچنین تصریح کرد: چنانچه تحولات قیمتی در بازار زمین را براساس مبنای اقتصادی تحلیل کنیم به این نتیجه خواهیم رسید که افت قیمت زمین در مقایسه با قیمت مسکن نشان از کاهش تقاضا برای خرید زمین دارد و احتمالا رکود دیگری برای ساخت‌وساز در پیش خواهد بود.