■ ضرب‌الاجل برای تحویل مسکن‌مهر

اگر سر یک‌سال واحدها تحویل نشود 5/0 درصد از ارزش کار باقیمانده تحت عنوان جریمه از سازنده دریافت خواهد ‌شد تضاد بین «اصرار مسوولان به افتتاح سریع واحدهای مسکونی مهر» و «ابهام در تامین خدمات زیربنایی این واحدها»
گروه مسکن- فرید قدیری: سازمان‌های وابسته به وزارت مسکن برای تعجیل در افتتاح واحدهای مسکونی‌مهر، در برخی استان‌ها، نامه‌هایی با مضمون «ساخت‌وساز شبانه‌روزی»، به سازنده‌ها ارسال کرده‌اند که در متن آن ابتدا تعیین ضرب‌الاجل 6 ماهه –حداکثر تا پایان سال- برای تحویل واحدها قید شده و در پایان نامه به برخوردهای مالی –جریمه- با سازنده‌هایی که به ضرب‌الاجل پایبند نباشند، اشاره شده است. سخت‌گیری به عوامل اجرایی مسکن‌مهر در حالی طی روزهای اخیر تشدید شده که در مقابل، متقاضیانی که قرار است تا چند ماه آینده در این واحدها ساکن شوند، نسبت به خدمات زیربنایی و روبنایی این واحدها، ابهام جدی دارند.
در بسیاری از مناطقی که تحت عنوان زمین 99ساله، ساخت‌وسازهای مسکن‌مهر روی آنها در حال انجام است، هنوز اقدام اجرایی برای تامین آب و برق شهری شروع نشده است که اگر این روند ادامه پیدا کند، تحویل زودرس واحدها با مشکل مواجه می‌شود. مسوولان مسکن‌مهر در نظر دارند برای جبران تاخیر دو ساله در این طرح، سازنده‌ها را به «فعالیت سه‌شیفته» وادار کنند؛ در حالی‌که سایر دستگاه‌هایی که موظف به تامین خدمات زیربنایی نظیر آب و برق و خدمات روبنایی همچون فضاهای آموزشی، تجاری و رفاهی برای این مناطق هستند، تاکنون حتی معادل «یک شیفت‌کاری» هم اقدام نکرده‌اند. پروژه‌های مسکن‌مهر طبق ضرب‌الاجل جدیدی که برای سازنده‌ها تعیین شده باید تا پایان شهریور، معادل 50 درصد پیشرفت فیزیکی داشته باشد و تا پایان سال جاری به بهره‌برداری برسد. سازنده‌هایی که به این ضرب‌الاجل پاسخ مثبت ندهند، طبق تفاهمی که با وزارت مسکن در شروع کار امضا کرده‌اند، جریمه مالی می‌شوند. میزان جریمه نیز معادل 5/0 درصد ارزش ریالی عملیات باقیمانده پروژه است. این نرخ برای پروژه‌های انبوه‌سازی رقم قابل توجهی است که اگر به عنوان برخورد تنبیهی دریافت شود، در سود پیمانکاری انبوه‌سازان تاثیر منفی خواهد گذاشت.
در متن یکی از نامه‌هایی که از طرف شهرهای جدید اخیرا برای پیمانکاران مسکن‌مهر ارسال شده آمده است: «با عنایت به تفاهم‌نامه سه جانبه بین انبوه‌ساز، سازمان مسکن و متقاضی و همچنین به جهت جبران تاخیرات بوجود آمده در پروسه اجرایی پروژه، شایسته است از اکیپ‌های اجرایی بیشتر و افزایش تا 3 شیفت‌کاری برای کلیه عملیات‌های اجرایی موضوع تفاهم‌نامه بهره گرفته و تا پایان شهریورماه سال جاری پیشرفت فیزیکی پروژه باید به حدود 50 درصد برسد. در غیر این‌صورت با پروژه‌هایی که تا موعد مقرر به این میزان از پیشرفت نرسند، مطابق تفاهم‌نامه برخورد خواهد شد.» این نامه که محتوای اخطار و نوعی اتمام حجت با سازنده‌ها را در درون خود دارد برای نحوه جریمه به بند 3 ماده 3 از متن تفاهم‌نامه سه جانبه اشاره دارد که در آن تاکید شده است: «جرایم تاخیرات غیرمجاز سازنده معادل نیم‌درصد فعالیت‌هایی که مشمول تاخیر غیرمجاز شده از قیمت نهایی کسر می‌شود. حداکثر این درصدها نباید از 5 درصد مبلغ کل این تفاهم‌نامه تجاوز کند.»
به این ترتیب قرار است بخشی از تاخیرهایی که طی سال‌های اخیر نصیب مسکن‌مهر شده و عملا تا یک‌سال پیش مانع شروع ساخت‌وسازها شده بود، حالا از طریق سخت‌گیری با سازنده‌ها جبران شود.
درباره اینکه سخت‌گیری‌های جدید صلاحیت اجرایی دارد یا نه، نظرات متفاوتی مطرح است.
حامیان طرح «ضرب‌الاجل برای تحویل مسکن‌مهر» معتقدند دولت در جریان امضای تفاهم‌نامه سه جانبه به‌واسطه قیمت متری 300 هزار تومانی و تسهیلات ارزان قیمتی که در اختیار انبوه‌سازان قرار داده، هر نوع بهانه‌تراشی برای تاخیر را مسدود کرده و سازنده‌ها با این همه حمایت باید سر یک‌سال واحدها را تحویل بدهند.
این در حالی است که برخی سازنده‌های پیشرو، تاکید می‌کنند چنانچه عملیات ساخت‌وساز 99ساله‌ها شتاب 3 برابری به خود بگیرد، در این صورت نوعی ناسازگاری بین این شتاب و سرعت کند سایر موارد از جمله امکانات زیربنایی و نحوه پرداخت آورده نقدی متقاضیان به‌وجود می‌آید. در حال حاضر در اغلب تعاونی‌های مسکن از روزی که توسط هیات‌مدیره اعلام می‌شود اعضا باید مبلغ یک میلیون تومان ظرف مدت معین بپردازند معمولا بین سه تا چهار ماه زمان می‌برد تا به این درخواست پاسخ داده شود. در این صورت با شتاب برای تکمیل ساخت، سرعت پرداخت آورده نقدی اعضا نیز باید افزایش پیدا کند.
به گزارش دنیای‌اقتصاد، نگاه کارشناسی به طرح ضرب‌الاجل تحویل مسکن‌مهر تایید می‌کند که سرعت همه عوامل در این طرح باید حتما با هم هماهنگ باشد؛ به‌طوری‌که اگر قرار است سازنده‌ها عجله کنند، مسوول راه‌اندازی مترو در شهری که حداقل 40 کیلومتر با تهران فاصله دارد نیز باید متعهد شود همزمان با بهره‌برداری از خانه‌ها، مترو را برقرار کند.
نه اینکه برخلاف اعلام قبلی مسوولان که گفته بودند مترو پرند حداکثر تا یک سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد، خبر برسد مسوول فاز سه این خط تا 5 سال دیگر هم نمی‌تواند بخش مربوط به خود را تکمیل کند.
دوربین مدار بسته برای کنترل انبوه‌سازان
انبوه‌سازان در پروژه‌های بالای 500 واحد در زمین‌های 99ساله اطراف تهران، توسط مسوولان مسکن‌مهر به‌صورت لحظه‌ای کنترل می‌شوند.
این نحوه کنترل توسط یک دوربین مدار بسته که در وسط زمین محل هر پروژه روی پایه 10 متری نصب شده، انجام می‌شود. در این صورت چنانچه پیشرفت فیزیکی که از طریق دوربین قابل رویت است با برنامه‌ای که از پیش توسط سازنده تعیین شده، هماهنگ نباشد، مراتب برای اقدامات بعدی توسط مسوولان پیگیری خواهد شد.
دوربین‌های مدار بسته در شهرهایی که شرکت‌های خارجی صنعتی‌سازی مسکن در آنجا فعال هستند، بیشتر به چشم می‌خورد.