■ نمره منفی سرمایه‌گذاری‌‌های ساختمانی

حجم سرمایه‌گذاری در ساخت‌وساز طی سال گذشته حدود 7 درصد افت کرد، سال قبل از آن این رقم 53 درصد رشد داشت مقایسه رفتار سرمایه‌گذاران با تعداد واحدهای احداثی و یک نتیجه‌گیری
حجم ساخت و ساز نصف تقاضا
در حالی که طبق آخرین گزارش اعلام شده از سوی بانک مرکزی در سال گذشته نزدیک به 600 هزار واحد مسکونی جدید در شهرهای کشور احداث شده، آمار مربوط به ازدواج‌ها در این سال نشان می‌دهد، رقمی معادل یک‌میلیون و 100 هزار ازدواج در کشور به ثبت رسیده است.
به این ترتیب چنانچه میزان ازدواج‌ها را معادل میزان تقاضای جدید وارد شده به بازار مسکن در نظر بگیریم و در عین حال از تقاضاهای انباشت ناشی از سال‌های قبل – که رقم آن را حدود یک‌میلیون و 500 هزار متقاضی اعلام می‌کنند – فاکتور گرفته شود، در این صورت فاصله کمبود عرضه در بازار مسکن تا تقاضای جدید حدود نیم‌میلیون واحد مسکونی است که معلوم هم نیست چگونه قرار است این فاصله جبران شود.
پیش از این در سال 87 کارشناسان حوزه جمعیتی هشدار داده بودند که در سال‌های 88 تا 91 بازار مسکن با اوج تقاضا روبه‌رو خواهد شد، اما عملکرد سال اول دولت دهم در بازار ساخت و تامین مسکن نشان می‌دهد عملا به این هشدار توجهی نشده است. آیا امسال هم این فاصله حفظ خواهد شد؟
گروه مسکن- فرید قدیری: حجم سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در حوزه ساخت‌وساز که همواره از آن به عنوان معیار برای سنجش حضور انبوه‌سازان در بازار مسکن استفاده می‌شود، در سال 88 بعد از چهار سال رشد متوالی، افت کرد.
براساس آمار رسمی بانک مرکزی، بخش خصوصی در 9 ماه اول سال 88 معادل 22 هزار و 704 میلیارد تومان در بخش ساختمان‌سازی سرمایه‌گذاری کرده که این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال 87، 7 درصد کاهش پیدا کرده است. حجم سرمایه‌گذاری ساختمانی در 9 ماه اول سال 87، 24 هزار و 427 میلیارد تومان گزارش شده است.
همچنین سرمایه‌گذاری‌ بخش خصوصی در ساختمان‌های جدید طی سال‌های 84، 85، 86 و 87 به ترتیب 13 درصد، 10 درصد، 80 درصد و 53 درصد رشد کرده بود.
به گزارش دنیای‌اقتصاد، بازار مسکن طی سال گذشته علاوه بر اینکه با کاهش سرمایه‌گذاری ساختمانی مواجه شده، تعداد واحدهای احداثی نیز نسبت به سال قبل از آن کاهش پیدا کرده؛ به‌طوری‌که طبق آخرین گزارش‌های مربوط به صدور پروانه ساختمانی، تعداد واحدهای در دست ساخت طی سال گذشته 16 درصد افت کرده است.
به این ترتیب بر مبنای آنچه بانک‌مرکزی از عملکرد سال اول دولت دهم در بخش مسکن روایت کرده، مشخص می‌شود روند احداث مسکن هم به لحاظ سرمایه‌گذاری ریالی و هم به لحاظ تعداد واحد بسیار کمتر از عملکرد سال‌های قبل بوده است.
بی‌میلی به شروع پروژه‌های جدید
در 9 ماه اول سال گذشته اگرچه میانگین کل سرمایه‌گذاری‌های ساختمانی نرخ رشد منفی را ثبت کرد؛ اما آن قسمت از سرمایه‌گذاری‌هایی که برای تکمیل واحدها جهت عرضه به بازار انجام شده با رشد 3 درصدی روبه‌رو شد.
مقایسه بین سرمایه‌گذاری برای شروع ساختمان‌های جدید و سرمایه‌گذاری برای تکمیل ساخت‌وساز حاکی از آن است که در سال قبل عمده انبوه‌سازان به جای ورود به پروژه‌های جدید تلاش کردند پروژه‌های در دست ساخت را تکمیل کنند. تحلیلی که در این باره مطرح است اینکه در سال 88 فضا برای فعالیت‌های ساختمانی در مقایسه با سال‌های قبل از آن مساعد نبوده که انبوه‌سازان ترجیح داده‌اند پروژه‌های قبلی را تکمیل کنند.
مهمترین عامل این رویداد، فقر مالی سرمایه‌گذاران ناشی از تزریق کامل تسهیلات بانکی به مسکن‌مهر بوده است.
سرمایه‌گذاری بیشتر برای واحدهای کمتر
سال گذشته در مقابل رشد منفی 16 درصدی ساخت‌وساز، سرمایه‌گذاری در این حوزه فقط 7 درصد کاهش پیدا کرده است. صورت هزینه انبوه‌سازان بزرگ در تهران نشان می‌دهد در سال 88، هزینه ساخت‌وساز نه تنها کاهشی نسبت به سال قبل از آن نداشته بلکه در برخی موارد از جمله تامین مصالح این هزینه افزایش نیز یافته است.
به این ترتیب می‌توان گفت علت ناهمخوانی نرخ رشد در میزان سرمایه‌گذاری و تعداد واحدهای دردست ساخت به هزینه احداث یک ساختمان در سال‌های 87 و 88 برمی‌گردد که تقریبا این رقم در سال گذشته اندکی افزایش یافته است.
افت سرمایه‌گذاری تهران در حد فاجعه!
براساس آماری که بانک‌مرکزی از میزان سرمایه‌گذاری‌های ساختمانی در تهران طی 9 ماه اول سال 88 اعلام کرده، افت شدید این شاخص در پایتخت کاملا مشهود است.
حجم ریالی سرمایه‌گذاری برای احداث ساختمان‌های جدید در شهر تهران طی سال گذشته 16 درصد افت کرده و به 4 هزار و 654 میلیارد تومان رسیده است.
این در حالی است که طی سال‌های 84 تا 87، نرخ رشد سرمایه‌گذاری به ترتیب 17 درصد، 23 درصد، 53 درصد و 70 درصد مثبت بوده است.
علت کاهش شدید سرمایه‌گذاری ساختمانی در تهران طی سال گذشته، انبوه واحدهای مسکونی در نوبت فروش بوده که باعث شده سازنده‌ها عملا توان مالی برای شروع پروژه جدید را نداشته باشند.
در طول سال گذشته، روند رشد سرمایه‌گذاری ساختمانی در تهران از 6/0- درصد در ابتدای سال به 16- درصد در زمستان رسید. به گزارش دنیای‌اقتصاد، رشد منفی عملکرد بخش ساخت‌وساز در سال 88 به عنوان اولین سال دولت دهم در شرایطی به ثبت رسیده که در این مدت عمده توان این بخش در مسکن‌مهر خلاصه شد.
با این حال چنانچه رشد بالای 50 درصدی در صدور پروانه‌های ساختمانی مربوط به مسکن‌مهر که در نیمه دوم سال گذشته نسبت به نیمه اول پدید آمد را در رشد سرمایه‌گذاری منظور نکنیم، نرخ رشد به مراتب منفی‌تر خواهد شد.