■ تولید مصالح‌ساختمانی از زباله‌های تهران

معاون شهردار تهران: ساخت‌وسازهای پایتخت 5 برابر زباله‌های معمولی پرتی مصالح‌ دارند مینا یوسفی: شهرداری تهران در تلاش برای اجرای طرحی است که بر اساس آن تا پایان سال جاری بازیافت 20 درصد از زباله‌های ساختمانی تهران امکان‌پذیر می‌شود. قرار است این طرح با به کارگیری دو سرمایه‌گذار داخلی و خارجی انجام شود.
این سرمایه‌گذاران که تا یک ماه دیگر مذاکرات نهایی را با شهرداری تهران به پایان می‌رسانند، اعلام آمادگی خود را برای بازیافت 500 تن زباله با هزینه 3 تا 5 میلیارد تومان در مرحله نخست، اعلام کرده‌اند. از زباله‌ها و پسماند‌های ساختمانی، شن و ماسه و مصالح دیگر تولید خواهد شد.
معاون خدمات شهری شهرداری تهران در این مورد به دنیای‌اقتصاد گفت: طی چند ماه اخیر بیش از 10 سرمایه‌گذار برای بازیافت اعلام آمادگی کرده‌اند که از این تعداد دو شرکت قرار است با وارد کردن تجهیزات جدید، بازیافت زباله ساختمانی در تهران را آغاز کنند. به گفته حسین کلخورانی، بازیافت 20 درصد از پسماندهای ساختمانی هدف فعلی شهرداری تهران است، اما این در حالی است که 80 درصد پسماندهای ساختمانی قابل بازیافت است.
او در عین حال گفت که ایران از نظر تاریخی در بازیافت زباله‌های ساختمانی از سایر کشورهای جهان عقب‌تر است. معاون خدمات شهری شهرداری تهران در این مورد به آخرین آمار موجود در سال 89 اشاره کرد و توضیح داد: در حال حاضر روزانه 46 هزار تن پسماند ساختمانی در تهران تولید می‌شود که این رقم 5 برابر زباله‌های دیگر شهر است.
کمتر از 5 درصد بازیافت
کلخورانی در عین حال یادآور شد: در حال حاضر کمتر از 5 درصد خاک حاصل از گودبرداری‌ها در تهران بازیافت می‌شود که در واقع نمی‌توانیم این میزان را به مثابه بازیافت پسماندهای ساختمانی در نظر بگیریم. وی با این توضیحات تاکید کرد:
اگر چه با راه‌اندازی طرح‌های جدید بازیافت زباله‌های ساختمانی در پایتخت آغاز می‌شود، اما به هر حال تا رسیدن به وضعیت حداقل جهانی 3 تا 5 سال زمان نیاز داریم.
یارانه‌ها و پسماندهای ساختمانی
معاون خدمات شهری شهرداری تهران یکی از دلایل عمده تولید بیش از اندازه پسماندهای ساختمانی را قیمت بسیار پایین مصالح ساختمانی در کشور عنوان و اظهار کرد: این موضوع باعث می‌شود که نه‌تنها کیفیت مصالح در کشور نامناسب باشد، از سوی دیگر تخریب بناها نیز بدون نگرانی از ارزش مالی این مصالح به طور گسترده انجام شود. کلخورانی در این مورد به طرح نقدی کردن یارانه‌ها اشاره و اظهار امیدواری کرد که در صورت اجرای این طرح میزان تولید پسماندهای ساختمانی نیز کاهش یابد.
وی در توضیح این موضوع گفت: با حذف یارانه مصالح ساختمانی قیمت این اقلام به نرخ واقعی خود نزدیک‌تر می‌شود که این افزایش قیمت ارتقای کیفیت مصالح ساختمانی را نیز به دنبال می‌آورد، در نتیجه تخریب و ساخت و سازهای منجر به تولید بی‌رویه پسماندهای ساختمانی نیز کاهش می‌یابد.
90 درصد پروانه‌ها برای تجدیدی بنا است
معاون خدمات شهری شهرداری تهران در حالی از میزان تولید پسماندهای ساختمانی در تهران انتقاد کرد و در عین حال از بازیافت این پسماندها خبر داد که بر اساس آمار موجود میزان تولید پسماندهای ساختمانی در تهران بسیار بالا است. حمید ماجدی، مدیر دفتر خدمات مهندسی مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در این مورد به دنیای اقتصاد گفت: در تهران به ازای تخریب هر یک مترمربع ساختمان 5/1 تن آوار ساختمانی به وجود می‌آید.
وی همچنین به برخی از آمارهای دیگر اشاره کرد و افزود: در حال حاضر سرانه پسماندهای ساختمانی در تهران 5/5 کیلوگرم برآورد می‌شود؛ در حالی که این رقم در آمریکا 27/1 کیلوگرم و در برزیل 4/1 کیلوگرم اعلام شده است. این کارشناس ساخت‌و‌ساز از سوی دیگر گفت: به طور معمول بیش از 90 درصد از پروانه‌های ساختمانی برای تجدید بنای بعد از تخریب صادر می‌شود که این نشانگر حجم بالای تخریب در کشور است. علاوه بر اینها به گفته ماجدی از سال 75 تا 85 نرخ تخریب ساختمان‌ها سالانه 2/2 درصد بوده که این روند تاکنون نیز ادامه داشته است. این در حالی است که در سایر کشورهای جهان که مشکل مسکن ندارند، مانند ایرلند، کانادا و هنگ کنگ سالانه به ترتیب 2.4، 1.2 و 2 میلیون تن پسماند ساختمانی تولید می‌شود.
کاهش پسماندها؛ مصوبه‌‌ای که اجرا نشد
به گزارش دنیای‌اقتصاد، شورای شهر تهران در مرداد ماه سال 87 مصوبه‌ای را نهایی و به دستگاه‌های مربوطه از جمله شهرداری و وزارت مسکن ابلاغ کرد که بر اساس آن نهادهای مرتبط ملزم به اتخاذ راه کارهایی برای کاهش میزان تولید مصالح ساختمانی در تهران شده بودند. اما به گفته حمید ماجدی، مدیردفتر خدمات مهندسی مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن این مصوبه که با هدف کاهش تولید پسماندهای ساختمانی، ترویج استفاده دوباره از آنها و زمینه‌سازی برای حصول حداکثر بازیافت آنها به منشور کاهش آلودگی‌های زیست محیطی و کمک به صرفه‌‌‌ ‌جویی اقتصادی است، هنوز اجرا نشده است. او در این مورد گفت: در این مصوبه وظایفی برای شهرداری، وزارت مسکن، سازمان نظام مهندسی، مالک، پیمان‌کاران و مهندسان در نظر گرفته شده، اما مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن هنوز گزارشی در این مورد دریافت نکرده است.
انتقاد عضو شورای شهر
معصومه ابتکار، عضو شورای شهر تهران اظهارات ماجدی را در بی‌توجهی به مصوبه کاهش پسماندهای ساختمانی تایید کرد و به دنیای اقتصاد گفت: از نزدیک به یک سال و نیم پیش که دستورالعمل کاهش پسماند ساختمانی در شورای شهر تهران تصویب شد، تا کنون فقط بخش اخذ عوارض تخریب اجرا شده و سایر بخش‌ها از جمله بازیافت، مغفول مانده است. البته حسین کلخورانی، معاون خدمات شهری شهرداری تهران نیز این انتقادها را می‌پذیرد و اجرای ناقص مصوبه شورای شهرتهران را تایید می‌کند. کلخورانی با بیان این که هنوز مراکزی برای بازیافت پسماندهای ساختمانی در تهران تعیین نشده است، گفت: درصورت اجرای طرحی که در دست داریم سایر موارد مربوط به مصوبه شورای شهر برای کاهش میزان تولید پسماندهای ساختمانی به تدریج اجرا خواهد شد.