■ «سدها چرخه‌ی طبیعی زندگی ماهیانِ خاویاری را مختل می‌کنند»

مخالفت با انتقال آب دریای مازندران به ارومیه و سمنان / «سدها چرخه‌ی طبیعی زندگی ماهیانِ خاویاری را مختل می‌کنند»

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: در چند سال اخیر شاهد کاهش جمعیت ماهیان خاویاری و استخوانی در دریای مازندران بوده‌ایم، که احداث بی‌رویه‌ی سدها، صید بی‌رویه و انواع آلودگی‌ها از علل این کاهش جمعیت‌اند.
پروین فرشچی روز سه‌شنبه در نشستی خبری اظهار کرد: این نوع ماهیان برای تخم ریزی وارد رودخانه های منتهی به دریا می شوند که احداث سد و کم شدن آب در مسیر رودخانه ها این چرخه طبیعی زندگی این آبزیان را مختلف می کند.
وی اظهار کرد: در 15 سال گذشته شاهد کاهش تراز آب دریای خزر نیز بوده ایم که این نوسانات می تواند یکی از عوامل ازبین رفتن زیستگاه ها و برخی زیست بوم های دریایی باشد.
فرشچی ادامه داد: ورود فاضلاب های تصفیه نشده به آبهای کشور به ویژه دریای خزر نیز عامل دیگر تهدید زیستگاه های دریایی است، البته وزارت نیرو اعلام کرده امسال برای چند شهر در استان های شمالی کشور سیستم تصفیه فاضلاب ایجاد کند و کارهای آنرا آغاز کرده است.

*** مخالف انتقال آب دریای خزر به ارومیه و سمنان هستیم
وی با تاکید بر اینکه با انتقال آب خزر به سمنان و دریاچه ارومیه مخالف هستیم گفت: این راه بدترین و آخرین راهکار می تواند باشد زیرا اجرای آن مشکلات محیط زیستی زیادی را برای مبدا و مسیر تا رسیدن به مقصد ایجاد می کند.
فرشچی اظهار کرد: با اجرای این طرح نه تنها به کشور آسیب می زنیم بلکه زمینه را برای کشورهای دیگر نیز هموار می کنیم که آنها نیز اقدام به انتقال آب از خزر کنند.
وی گفت: اکنون ترکمنستان در حد بسیار محدودی آب خزر را درقالب یک رودخانه مصنوعی منتقل کرده است اما این رودخانه مسیری را طی می کند و در نهایت به دریای خزر می ریزد.
فرشچی افزود: اجرای طرح انتقال آب خزر به سمنان و ارومیه موجب از بین رفتن هکتارها جنگل هیرکانی، خشک و شور شدن مسیر می شود زیرا درمسیر نیاز به ساخت آب شیرین کن است که قطعا عوارضی جبران ناپذیر در پی خواهد داشت.

*** 35 آب شیرین کن در کشور فعال است
وی گفت: اکنون 35 آب شیرین کن در کشور فعال است و از آنجا که با بحران آب مواجه هستیم قطعا در آینده ای نه چندان دور با تقاضای بیشتری برای احداث آنها مواجه خواهیم شد.
وی با بیان اینکه دستورالعمل ایجاد آب شیرین کن ها تهیه شده است افزود: هیچ آب شیرین کنی بدون مجوز سازمان حفاظت محیط زیست احداث نخواهد شد و آنهایی که قبلا احداث شده اند به طور مداوم مورد بازرسی قرار می گیرند تا تاثیرات محیط زیست زیستی آنها مشخص شود.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: آب شیرین کن ها بیشتر در مناطق جنوبی کشور مانند بندرعباس، قشم، کیش، عسلویه و چابهار وجود دارند که اکنون احداث آن برای استان های شمالی نیز مطرح است.

*** صدور شناسنامه محیط زیستی برای جزایر کشور
فرشچی گفت: حدود 35 جزیره در کشور وجود دارد که برخی از آنها مسکونی و برخی خالی از سکنه است که تمام آنها جزو میراث ملی کشور به حساب می آیند اما اطلاعات کافی از آنها در دست نیست از این رو اقدام به مطالعه و صدور شناسنامه برای جزایر کرده ایم.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: با تخصیص بودجه سالجاری تهیه شناسنامه برای جزایر کشور در اولویت کاری قرار می گیرد.

*** پیشنهاد 16 منطقه برای تبدیل شدن به مناطق حفاظت شده
وی گفت: در تمام دنیا یکی از شاخص های صحیح مدیریت محیط زیستی وسعت مناطق حفاظت شده است،اکنون 17 منطقه حفاظت شده دریایی در کشور وجود دارد که 16 منطقه دیگر را برای پیوستن به مناطق حفاظت شده پیشنهاد داده ایم.
فرشچی افزود: تمام این 16 منطقه مورد مطالعه قرار گرفته اند، اطلاعات آنها جمع آوری شده و قرار است در شورای عالی محیط زیست مطرح تا تصمیم نهایی اتخاذ شود.

*** وارد شدن 500 هزار لیتر سوخت قاچاق به خلیج فارس / ایجاد گارد ساحلی در کشور
وی گفت: آخرین باری که با وارد شدن سوخت قاچاق به داخل دریا مواجه شدیم سال گذشته و حدود 500 هزار لیتر بود که وارد آبهای بندر خمیر در هرمزگان شد که قطعا عوارض محیط زیست زیادی به همراه دارد.
فرشچی افزود: از آنجا که این سوخت ها هنگام فرار قاچاقچیان در آبها رها می شود از این رو وسعت زیادی را در بر می گیرند و به علت پخش شدن بر روی آب به زودی ته نشین و یا تبخیر میشوند از این رو پاکسازی آنها امکان پذیر نیست.
وی ادامه داد: همچنین هماهنگ شدن با سایر نهادهای مرتبط برای پاکسازی زمانبر است از این رو در فاصله زمانی سوخت وارد چرخه طبیعی هوازدگی می شود از این رو امکان پاکسازی و جمع آوری آن وجود ندارد.
فرشچی گفت: بسیاری از سازمان ها مانند محیط زیست، شیلات، بنادر و دریانوردی و سازمان گردشگری یگان حفاظت دارند که پیشنهاد داده ایم این یگان ها همه در قالب ' گارد ساحلی ' تجمیع و فعالیت کنند تا از تجهیزات و امکانات تمام نهادها استفاده کنند.
وی افزود: در تمام دنیا گاردهای ساحلی با هدف امنیت ملی شروع به کار می کنند اما به تدریج که مسائل محیط زیستی مطرح می شود وارد این عرصه می شوند.
فرشچی با بیان اینکه اکنون تجهیزات لازم برای حفاظت از عرصه های دریایی را نداریم گفت: شورای عالی محیط زیست باید پیشنهاد ایجاد گارد ساحلی را به عنوان یک طرح بپذیرد بعد در دولت مطرح و تصویب شود که در حال آماده سازی این طرح و ارسال آن به شورای عالی محیط زیست هستیم.

*** علت مرگ فک های خزری در سواحل جمهوری آذربایجان اعلام نشده است
وی به تلف شدن 11 فک در سواحل جمهوری آذربایجان در چند روز گذشته اشاره کرد و گفت: هنوز علت تلف شدن این تعداد فک مشخص نشده و دولت آذربایجان در حال بررسی و یافتن علت آن است.
فرشچی افزود: در برخی کشورها مانند روسیه و قزاقستان شکار فک بسیار زیاد است که آلودگی، بروز بیماری، برخورد با کشتی ها و گرفتار شدن در تورهای صیادی دیگر علل از بین رفتن تنها پستاندار دریای خزر است.
وی ادامه داد: در سرشماری دهه 90 حدود یک میلیون فک در دریای خزر وجود دارد اما در آخرین سرشماری که در سال 2012 انجام شد تعداد فک ها حدود 110 هزار تا اعلام شد که از بین رفتن این تعداد زیاد فک در این فاصله زمانی یک فاجعه زیست محیطی است.
فرشچی گفت: ایران به عنوان کشوری پیشتاز اقدام به حفاظت از فک های خزری کرد و برای این منظور مرکزی در شمال کشور ایجاد کرد که ارتباط خوبی با موسسه بین المللی حفاظت از فک در هلند دارد.به گفته وی بیشترین جمعیت فک ها در روسیه و قزاقستان است.

*** ایران کشوری دریامحور است
وی اظهار کرد: اهمیت محیط زیست دریایی در کشور شاید بتوان از این نظر مطرح کرد که در دنیا کمتر کشوری وجود دارد که دارای 3 دریا باشد ، داشتن 3 دریای خزر، عمان و خلیج فارس ایران را به کشوری دریامحور تبدیل کرده است از این رو حفاظت از این عرصه ها از اهمیت زیادی برخوردار است.
فرشچی ادامه داد: با توجه به منابع محدود مالی می توان گفت با حداقل ها تا آنجا که در توان داشتیم در این زمینه اقدام کردیم.
وی افزود: نقش معاونت دریایی سازمان محیط زیست در همکاری با کنوانسیون های منطقه ای و بین المللی بسیار پررنگ است و در تمام آنها ایران به عضویت پذیرفته شده است زیرا همکاری با این کنوانسیون ها و پروتکل های آنها موجب همکاری بیشتر منطقه ای می شود.
فرشچی به گرم شدن زمین اشاره کرد و گفت: مساله تاثیر گرم شدن جهانی زمین و تاثیر آن بر روی محیط زیست دریایی از طریق چند پروژه در حال پیگیری است که بالا امدن آب دریای خزر و اسیدیته شدن آب خلیج فارس برخی از این پروژه ها است.
وی ادامه داد: ایران اولین کشور در منطقه است که به پروتکل لندن که در زمینه ممانعت از ریختن مواد زاید کشتی ها به دریاها فعالیت می کند ملحق شد و این الحاق را اخیر مجلس شورای اسلامی تصویب کرده است.
فرشچی تاکید کرد: عضو شدن ایران در کنوانسیون های منطقه ای و بین المللی می تواند کمک کند تا مشکلات را بهتر ببنیم و در رفع آنها تلاش کنیم زیرا هیچ کشوری به تنهایی قادر به برطرف کردن مشکلات محیط زیستی خود نیست.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: همچنین سازمان محیط زیست تفاهم نامه هایی با وزارت آموزش و پرورش، نیروی دریایی سپاه و ارتش، سازمان بنادر و دریانوردی ، سازمان شیلات و پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی منعقد کرده است که سعی در هم افزایی و پرکردن برخی خلاء ها در زمینه همکاری داریم.

*** 60 درصد آلودگی دریاها منشا خشکی دارد
وی به آلودگی ها به عنوان یکی از چالش های اصلی محیط های دریایی اشاره کرد و گفت: 60 درصد آلودگی های دریایی منشا خشکی دارند یعنی فعالیت در خشکی مانند استحصال زمین، آلودگی های نفتی و فاضلاب ها وارد دریا می شود و محیط را آلوده می کند.
فرشچی افزود: با ادامه این روند در بسیاری موارد زیستگاه های خود را از دست خواهیم داد که ممکن است علت ان بیشتر فعالیت های انسانی و کمتر عوامل طبیعی باشد.

*** کاشت حرا در سواحل جنوبی
فرشچی گفت: بسیاری از صنایع فعال در جنوب کشور اقدام به کاشت درختان حرا کرده اند، در بخشی از جزیره قشم که دریاخواری صورت گرفته حرا کاشته شده است، صنایع پتروشیمی چابهار نیز در سواحل چابهار اقدام به کاشت حرا کرده همچنین منطقه آزاد در سواحل بوشهر نیز حرا کاشته است این روند در عسلویه و ماهشهر نیز ادامه دارد.

برگرفته از : خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)