ساختوساز بی‌رویه، بلای جان بافت تاریخی تبریز
■ سودجویی برج‌سازان و بی‌تعهدی به حریم ساختوساز بی‌رویه، ارتفاع گرفتن برج‌ها و سودجویی برج‌سازان و احداث سیتی‌سنترها، بلایی است که سال‌هاست به جان بافت تاریخی تبریز افتاده و اندک‌اندک آن را نابود کرده و برج‌های عظیم را جایگزین می‌کند. بسیاری از مجوزهایی که اکنون برای ساخت‌وسازها صادر شده‌اند، سال‌ها بعد اثر خود را در این بافت تاریخی ارزشمند نشان خواهند داد. از قبرستان تاریخی–باستانی در جوار مسجد کبود تنها عصر آهن باقی مانده است. میدان شهید بهشتی جای منصور را گرفته و ۱۵۰ از ۶۰۰ هکتار حریم بافت تاریخی، ۴۵۰ متر آن باقی مانده است. وزارت مسکن و شهرسازی به مسیر خود ادامه می‌دهد و دلسوزان میراث فرهنگی از شورای فنی میراث فرهنگی استعفا می‌دهند. این وضعیت یکی از ارزشمندترین بافت‌های تاریخی کشور است که بازار آن به ثبت جهانی هم رسیده، اما حریف سودجویان نشده است. بزرگ‌ترین بازار سرپوشیده‌ی جهان شاهرخ کلانتری، کارشناس میراث فرهنگی، به «شرق» گفت: در بازار تاریخی که بافت تاریخی این شهر را تشکیل می‌دهد، بازار تبریز بزرگ‌ترین بازار سرپوشیده جهان است. زمانی که میراثی در فهرست یونسکو ثبت می‌شود، میراث بشریت است و دیگر به ایران تعلق نداشته و متعلق به جهان است. مسئولیت پایبندی به حریم بافت تاریخی او افزود: بازار تبریز ثبت جهانی شده است، اما مسئولان به تعهداتشان عمل نمی‌کنند. یکی از مسئولیت‌ها پایبندی به حریم بافت تاریخی است. به‌تازگی در حریم بازار تاریخی تبریز، ساخت‌وسازهایی شده است و ساختمان‌ها با ارتفاعی بالاتر از حد مجاز در حال احداث هستند. همچنین مجوز ساختوساز ساختمان‌ها با ارتفاع غیرمصوب نیز صادر شده که چند سال دیگر فعالان میراث فرهنگی متوجه این تخلفات می‌شوند. زمانی که بناها ساخته شد و بتن‌های فولادی ارتفاع داده شد، تازه مردم متوجه می‌شوند که چه بلایی بر سر بافت تاریخی تبریز آورده‌اند. با کلیک بر روی تصویر، مطلبی دیگر مرتبط با موضوع، در دسترس شما خواهد بود.گازکشی در بازار تاریخی خطرناک است کلانتری گفت: مشکل دیگر این است که بازاری‌ها به دلیل سرمای هوا درخواست گازکشی به بازار تاریخی تبریز داده‌اند؛ اما بازار تاریخی نباید گازکشی شود و خطر آتش‌سوزی گسترده در بازار را به همراه دارد. در دنیا آثار ارزشمند هرگز گازکشی نمی‌شوند. منظر بصری اثر به دلیل لوله‌کشی تخریب می‌شود. سیستم گرمایش باید با برق کار کند. اگر گران می‌شود، باید نیروگاه مخصوص برای بازار تبریز ایجاد کنند. او افزود: در تبریز با پدیده‌ای مواجهیم به نام سیتی‌سنترها. بافت تاریخی تبریز نیز مانند بافت تاریخی کرمان مملو از سیتی‌سنترها شده است. در جوار مسجد کبود تبریز مگامالی در حال احداث است. سایت عصر آهن پیش از این قبرستان تاریخی-باستانی بود و به شیوه جنینی احداث شده بود، آثار بسیاری همچون خمره و انواع وسایل تزیینی و زیورآلات در آن موجود بود. با کلیک بر روی تصویر، مطلبی دیگر مرتبط با موضوع، در دسترس شما خواهد بود.تنها بخش کوچکی از قبرستان تاریخی به جا ماند کلانتری گفت: ساخت‌وسازها به این قبرستان رسید و در حفاری به اسکلت رسیدند. اداره میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی ورود کرد و جلوی ساختوساز را گرفت. به این ترتیب بخش کوچکی از قبرستان حفظ شد و موزه عصر آهن را در پشت مسجد کبود احداث کردند، اما مابقی قبرستان را از بین بردند. او افزود: در بافت تاریخی تبریز میدان شهید بهشتی احداث شد. کل میدان منصور با آثار داخل آن تخریب شد و میدان بزرگ‌تری ساختند که موجب تخریب بافت تاریخی شد و از آن قسمت، تنها یک مسجد را نتوانستند تخریب کنند، اما کل آثار باستانی در آن منطقه نابود شد. در همین میدان پروژه ایجاد برج‌های تجاری در حال اجرا‌‌ست. این میدان در محدوده بافت تاریخی واقع شده و اجازه ندارند در محدوده بافت تاریخی برج‌سازی کنند. کلانتری گفت: به دلیل همین تخریب‌ها، پنج نفر از اعضای شورای فنی میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی استعفا دادند و اعلام کردند که وجود ما هیچ سودی ندارد و نمی‌توانیم از تخلفات جلوگیری کنیم. جای تعجب دارد که آقای ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی، با این استعفا موافقت کرد. هیئت جدید شورای فنی میراث فرهنگی هیچ تعصبی به میراث فرهنگی و بافت تاریخی تبریز ندارد و این هراس را ایجاد می‌کند که حجم تخریب‌ها فراتر خواهد رفت. او تأکید کرد: اسکلت فولادی برج‌ها در محدوده بافت تاریخی تبریز همچنان مرتفع‌تر می‌شود. ۱۶۸ شهر در ایران وجود دارد که محدوده بافت تاریخی آنها در شورای عالی معماری و شهرسازی تصویب شده و هرگونه توسعه بزرگ‌مقیاس و ایجاد معبر در محدوده این شهرها ممنوع است و تبریز هم یکی از این شهرهاست. به موجب این مصوبه، اگر نهادی بخواهد درخصوص بافت تاریخی شهر تصمیم‌گیری کند، آن نهاد فقط «شورای عالی معماری و شهرسازی» است و هیچ نهاد دیگری نمی‌تواند این قانون و مصوبه را نقض کند. در ادامه مصوبه هم آمده که درخصوص این ۱۶۸ شهر باید طرح ویژه بافت تاریخی برای هر یک تعریف شود. از سال ۹۴ این طرح تصویب شده و قرار بر آن بوده که در عرض پنج سال طرح ویژه این شهرها تهیه شود. در حال حاضر با وجود گذشت هشت سال، فقط ۹ شهر طرح ویژه بافت تاریخی‌شان در دست اقدام است و این یعنی خیلی از شهرها (از جمله تبریز) از این قانون مصوب عقب هستند. طرح ویژه تبریز دست گروهی بود که متأسفانه همان گروه به نوعی در یک سال اخیر کنار گذاشته شده و طرح ویژه نیز بلاتکلیف است. با کلیک بر روی تصویر، مطلبی دیگر مرتبط با موضوع، در دسترس شما خواهد بود.با کلیک بر روی تصویر، مطلبی دیگر مرتبط با موضوع، در دسترس شما خواهد بود. احد نژادابراهیمی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه هنر اسلامی تبریز، به «شرق» گفت: سال ۶۹ شورای عالی معماری شهرسازی تصمیم می‌گیرد ۱۶۸ شهر را به‌عنوان شهرهای تاریخی معرفی کند. سپس در سال‌های بعد در چند شهر تاریخی، طرح‌ویژه‌ای برای بافت تاریخی ایجاد کند که تبریز یکی از این شهرها بود. نگاه محوری بود و بازار تاریخی، مسجد کبود، خیابان شتربان و مجموعه صاحب‌الامر تبریز جزء این بافت تاریخی بودند. او افزود: تخریب‌های شدیدی در این محور صورت گرفته است؛ از‌جمله اطراف مسجد کبود و مجموعه صاحب‌الامر ساخت‌وسازهای بی‌رویه ساختمان‌ها را شاهد هستیم. سال ۱۳۷۴ مهندسان مشاور عرصه طرح ویژه بافت تاریخی و نقشه آن را مصوب کردند، اما ضوابط ابلاغ نشد. از آن زمان تاکنون هنوز ضوابط ابلاغ نشده است. نژادابراهیمی گفت: نقشه ۱۶۸ شهر تاریخی در سال ۸۸ ابلاغ شد، اما ضوابط برای این ۱۶۸ شهر نیز ابلاغ نشده است. ساخت‌وسازهای بزرگ‌مقیاس و بی‌رویه در حریم بافت تاریخی تبریز صورت گرفته و از ۶۰۰ هکتار، ۱۵۰ هکتار تخریب کامل شده و چیزی از آن باقی نمانده است. حتی برای ایجاد ساختمان‌های ۱۲طبقه نیز در حریم بافت تاریخی مجوز صادر شده است. سال ۹۵ شورای عالی معماری شهرسازی در زمان تصویب طرح جامع، تکلیف را به وزارت مسکن و شهرسازی واگذار کرد که طی ۱۰ ماه طرح ویژه بافت تاریخی تبریز را اجرائی کند. طی توافقی میان اداره میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی و وزارت راه و شهرسازی، بعد از گذشت دو سال، در سال ۹۷ مقرر می‌شود اداره کل میراث فرهنگی استان این طرح ویژه را اجرائی کند. جلسات متعددی برگزار می‌شود و محدوده را تطبیق می‌دهند. آیین‌نامه ابلاغ می‌شود و در نتیجه محدوده بافت تاریخی ۶۰۰ هکتار تعیین می‌شود. با کلیک بر روی تصویر، مطلبی دیگر مرتبط با موضوع، در دسترس شما خواهد بود.با کلیک بر روی تصویر، مطلبی دیگر مرتبط با موضوع، در دسترس شما خواهد بود.با کلیک بر روی تصویر، مطلبی دیگر مرتبط با موضوع، در دسترس شما خواهد بود. او افزود: خرداد سال ۱۴۰۰ بود که از طرف مونسان، وزیر میراث فرهنگی وقت، آیین‌نامه ابلاغ می‌شود اما ضوابط خیر. پس از تغییر مدیریت اداره کل میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی و وزیر میراث فرهنگی، عده‌ای به مخالفت با طرح و آیین‌نامه می‌پردازند و می‌گویند شهر قفل شده است. سال گذشته وزارت مسکن و شهرسازی تصمیم می‌گیرد طرح دیگری را اجرائی کند، اما مدیریت شهری، استانداری و شهرداری اعلام می‌کنند باید طبق ضوابط عمل کرد. دلیل تخریب‌ها در بافت تاریخی تبریز این است که ضوابط مشخص نیست. این عضو شورای فنی میراث فرهنگی تبریز گفت: ۲۵ جلسه برای آماده‌سازی طرح ویژه بافت تاریخی تبریز برگزار کردیم، اما اداره کل میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی برخلاف مصوبات عمل می‌کرد. ما هم به اعتراض تصمیم گرفتیم دسته‌جمعی استعفا دهیم و من به همراه چهار نفر دیگر از اعضای این شورا استعفا دادیم. ■ چند مطلب دیگر با موضوع‌های مرتبط : (با کلیک بر روی هر عنوان، صفحه‌ی مربوط به آن مطلب برای شما گشوده خواهد شد.) ■ خیابانی که بازارچه‌ی تاریخی سرخاب تبریز را دو پاره می‌کند ■ تخریب خانه‌ی گنجه‌ای‌زاده‌ی تبریز در سکوت خبری ■ بازار تبریز، بزرگ‌ترین بازار سرپوشیده‌ی جهان ■ تأکید دیگربار بر رعایت مصوبه‌های شورای عالی شهرسازی برای هرگونه ساختوساز در جوار بازار تبریز ■ حفاریِ بخشی از تاریخی‌ترین خیابانِ جهان با لودر! ■ آیا حافظه‌‌ی تاریخیِ همدان پاک خواهد شد؟ ■ «بافت تاریخی شیراز را تخریب نکنید» ■ قطار شهری تبریز، لرزه به جانِ بافت و بناهای تاریخی شهر انداخته و هویتِ آن را می‌بلعد ■ لودرهای شهرداری به جان بافت تاریخی همدان افتادند ■ هشدار درباره‌ی پاک‌سازی هویتی در شیراز ■ مدیریت شهری اصفهان از شورای‌عالی شهرسازی و معماری تذکر گرفت ■ حضور لودرها در محله‌ی تاریخی «فهادان» یزد، کم‌تر از ١٢ ساعت پس از ثبت جهانی یزد ■ گرمابه‌ی تاریخی کبابیان همدان در آستانه‌ی تخریب ■ نقش همسر «انسیه خزعلی» در تخریب بافت‌های تاریخی شیراز ■ ساخت‌وسازِ تجاری به حریم حافظیه رسید ■ معامله‌ی شهر با پیمانکاران ■ عزم جدی شهرداری‌ها برای از میان بردن تاریخ جهانی ایران! ■ اولتیماتوم قضایی به شهردارانِ شهرهای تاریخی ■ قانون حفظ ابنیه‌ی تاریخی از ۷۰ سال پیش تاکنون بازنگری نشده است ■ تقلا برای دریافت مجوز تخریب بافت تاریخی خمینی‌شهر! ■ باغ صاحب‌آباد تبریز ■ درخواست احیای مجموعه‌ی «صاحب‌آباد» تبریز به عنوان الگوی ساخت «نقش‌جهان» ■ مقایسه بازارهای قدیم و جدید با رویکرد ارتقا کیفیت فضای شهری ■ تحلیل خانه‌ی سلماسی تبریز از دیدگاه رپوپورت ■ معماری ایرانی: شیوه‌ی آذری ■ ریشه‌ی سبک آذری در معماری ایرانی ■ زهی دولت، زهی رفعت ... (نوشتاری کوتاه درباره‌ی کاخ شهرداری تبریز) ■ ۲۱ آذر، سالروز نجات آذربایجان ■ بررسی شبکه‌های ارتباطی بافت قدیم تبریز ■ کارکرد بازشوهای دوپوسته در ساختمان‌های سنتی (موردپژوهی: خانه‌ی قدکی و خانه‌ی گنجه‌ای‌زاده در تبریز) ■ راهکارهای طراحی در بافت‌های تاریخی در روند شهرسازی جدید (تجربه‌ای از طراحی در بافت تاریخی تبریز) ■ ارزیابی عدالت فضایی در پراکنش خدمات شهری (مطالعه‌‌ی موردی: کلان‌شهر تبریز) ■ «دل من برای میراثم می‌تپد» : جنبشی برای نجات محیط زیست شکننده‌ی میهن‌مان ■ «گنجنامه» مصادره شد! ■ تبریز، تحت تأثیر ریزگردهای نمکیِ دریاچه‌ی ارومیه ■ تکمیل نقشه‌ی حریم گسل‌های شهرهای تبریز و کرمان ■ خطرناک‌ترین گسل زلزله‌ی ایران در تبریز ■ مصوبه‌ی شورای عالی شهرسازی و معماری برای ارگ علی‌شاه ■ طرح «موزه‌ای به گستره‌ی شهر» برای معرفی ظرفیت‌های گردشگری تبریز ۲۰۱۸ ■ تصاویر زیبای اسکای‌لاین تبریز ■ الگوی بهینه‌ی فضای سبز شهری و توسعه‌ی پایدار (موردشناسی: منطقه‌ی ۸ شهرداری تبریز) ■ منحصربه‌فردترین باغ گل خانگی ایران در تبریز ■ کاربرد سنجش از دور در آشکارسازی تغییرات کاربری‌های اراضی (موردپژوهی: فضای سبز شهر تبریز) ■ پاسداشت یکصد و دوازدهمین سالروز به ثمر نشستن خیزش مشروطیت ■ تبریز؛ شهر فرش، مهد مشروطه ■ شروع عملیات حفاری تمام‌مکانیزه‌ی تونل‌های خط دوی قطار شهری تبریز ■ درخشش معماران جوان ایرانی در مسابقه‌ی جهانی استعدادیابی ■ عشق به شاهنامه و فردوسی در آذربایجان ■ ۲۱ آذر، سالروز نجات آذربایجان ■ صدای پای تهمتن در کوچه‌های بادکوبه ... ■ امکان‌سنجی توانمندسازی سکونتگاه‌های غیررسمی (موردپژوهی: سکونتگاه‌های غیررسمی کلان‌شهر تبریز) ■ مکان‌یابی پالایشگاه نفت تبریز با روش‌های سلسله‌مراتبی و فازی
|
