هشدار دربارهی خط هفتِ متروی تهران
■ رییس پیشین مترو و اعضای شورای شهر تهران دربارهی ایمنی خط ٧ مترو ابراز نگرانی کردند خط ٧ متروی تهران با ٩ ایستگاه و ٣ یا ٥ رام قطار و آنگونه که رییس کمیسیون سلامت شورای شهر گفته، بی «هواکش» و «پلهی فرار» در نخستین روزهای این هفته افتتاح شد، تا تنها روزی سه ساعت بهصورت آزمایشی مردم را جابهجا کند و البته مدیرعامل شرکت بهرهبرداری مترو هم میگوید که قرار است در این یک ماه اشکالات آن برطرف شود و سپس شمار واگنها و میزان سرویسدهی آن افزایش یابد. فردای آن روزی که شهردار تهران به همراه مدیران خود تعدادی از ایستگاههای خط ٧ متروی تهران را بعد از ١٠سال به بهرهبرداری رساند، مردم در مواجهه با ایستگاهها با درهای بسته و دقایق طولانی معطلی برای مترو مواجه شدند و زمان معطلی حتی تا ٤٥ دقیقه گزارش شد. صفحات مجازی عکسهایی از درهای بسته ایستگاهها منتشر کردند و بعد هم تصویر ایستگاه بریانک در میان خاک و دستگاهها به صورت کارگاهی دست به دست شد. پیمانکار خط ٧ در واقع همان پیمانکار پل صدر بوده که البته گفته میشود به جای ساخت آن بودجهها را به تکمیل پل صدر اختصاص داده و برای همین خط هفت مترو سهسال بعد از پل صدر افتتاح شده است، آن هم درحالی که اولویتهای شهر تهران تکمیل مترو است تا ساخت بزرگراه. محسن هاشمیرفسنجانی که سالها مدیریت متروی تهران را برعهده داشته و حالا هم بهعنوان منتخب مردم تهران در شورای پنجم رأی آورده است، شب سهشنبه در جلسه مشترک با اعضای مجمع نمایندگان تهران صحبتهای مهمی در این باره داشت. او گفت که شهردار جدید باید در نخستین روزکاری خود این خطوط را تعطیل کند: «متروی تهران در بخش ساختمان و تونلها وضع خوبی دارد، اما در بخش تجهیزات به دلیل کمبود منابع، در برخی قسمتها مشکل وجود دارد. افتتاحهای زودرسی که اکنون شاهد آن هستیم، باید متوقف شود، افتتاح خطی که هواکش ندارد و قطار کافی برای آن وجود ندارد، ایجاد ناامنی برای مسافران است و هرکس بهعنوان شهردار جدید تهران انتخاب شود، باید در نخستین روز کاری خود این خطوط را تعطیل کند.» هاشمیرفسنجانی بعد هم به اعضای شورای فعلی شهر تهران توصیههایی را مطرح کرد: «ما منتخبان شورای جدید فعلا مسئولیت و اختیاری نداریم، از اعضای شورای شهر فعلی تهران میخواهم که در مقابل این افتتاحهای زودرس که برای امنیت شهروندان خطرناک است، سکوت نکنند.» این درحالی بود که چند ساعت قبل هم رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران در جلسه شورای شهر همین موضوع را مطرح کرده بود: «طبق گزارشهای غیررسمی، قطعه افتتاحشده از خط هفت مترو دو اشکال مهم دارد، شنیده شده که این خط فاقد «هواکش» و «راه فرار» است. با توجه به اینکه اکنون فاصله بین دو ایستگاه قابل استفاده از خط هفت در برخی مقاطع ٦کیلومتر است، از اینرو بررسی صحت و سقم وجود این دو اشکال باید فورا مورد بررسی قرار گیرد.» رحمتالله حافظی البته درهمان ابتدا از زحمات شهرداری برای افتتاح این خط تشکر کرد اما بعد گفت: «گزارشهای نگرانکنندهای درباره نواقص این خط مطرح شده که اگرچه غیررسمی است، اما با توجه به اهمیت موضوع باید به سرعت مورد رسیدگی قرار گیرد. پیشنهاد میکنم تا برای رفع این نگرانی و حصول اطمینان از امنیت شهروندان، کمیته سهنفره متشکل از نمایندگان کمیسیونهای عمران و حملونقل، سلامت و محیطزیست و حقوقی و نظارت شورا تشکیل شود و پس از بازدید از این خط، گزارش آن به شورا ارایه شود.» مدیرعامل مترو : تحمل دیدن آن را ندارند با وجود این هابیل درویش، مدیرعامل شرکت متروی تهران حرفهای گفتهشده را قبول ندارد و حتی بهطور تلویحی آن را نوعی حسادت تلقی میکند. او در اینباره به «شهروند» میگوید: «افتتاح این خط کار بسیار بزرگی بوده است و برخی تحمل دیدن موفقیت آن را ندارند. این حرفها از آقای هاشمی بعید است. تمام خطوطی که در شهر تهران به بهرهبرداری رسیده، به همین صورت بوده است؛ ازجمله خط ٤ که در زمان هاشمی افتتاح شد و بعد ما آن را تکمیل کردیم. این خطها پله فرار، هواکش و هواساز نداشت و حتی برخی از ایستگاههای آن افتتاح نشده بود. ٥سال است درحال تکمیل این خطوط هستیم و هنوز ٥٠درصد آن باقیمانده است.» او در نهایت از دادن پاسخ صریح به این که آیا خط ٧ پله فرار و هواکش دارد، طفره رفت و دوباره اینطور به آن پاسخ داد: «خطوط قبلی هم همینطور ساخته میشد و ما پله فرار و هواکش برای آنها را کامل کردیم.» در نگاه اول بخشی از صحبتهای مدیرعامل مترو درست به نظر میرسد، اما آیا واقعا میشود تجهیزات ساخت مترو و فناوریهای مرتبط امروز را با ٥سال قبل مقایسه کرد؟ سوالی که محمد حقانی، عضو کمیسیون سلامت شورای شهر تهران در گفتوگو با «شهروند» آن را مطرح میکند و بعد اینطور پاسخ آن را میدهد: «مسائل مرتبط با سلامتی مردم را نباید سیاسی کنند، شاید این تجیهزات در آن زمان وجود نداشته است. دنیا ساعت به ساعت رو به توسعه است و فناوریهای جدید هم رو به گسترش است. اینکه آقای هاشمی در آن زمان نتوانسته یا تجهیزات نداشته که دلیل نمیشود. نمیتوان گفت، او هر کاری کرد شما هم حالا باید همان را تکرار کنید یا تکرار نکنید، چون سالبهسال همه چیز تغییر میکند.» آزمایش در مترو اما موضوع سلامت و ایمنی مترو مسأله سادهای نیست، آن هم در شرایطی که حالا مسئولان مترو خودشان تایید میکنند که خط آزمایشی است: «همه ایستگاههای مترو به این شکل افتتاح میشود به نظرم این حرفها بیانصافی است حتی در مقایسه با دیگر خطها خط ٧ بهترین خط بهرهبرداری شده است که از پست برق نیرو میگیرد. ما از همان اول هم گفتیم که ٣٠ روز به صورت آزمایشی این خط را راهاندازی میکنیم بعد که اشکالات آن برطرف شد «تعداد قطار»، «هدوی» و «ساعت کار» آن را درست میکنیم.» اینها را هابیل درویش میگوید در حالی که به اعتقاد محمد حقانی، عضو کمیسیون سلامت شورای شهر تهران چنین کاری بازی با جان مردم است: «آیا اشکالات خطوط مترو باید با جان مسافران امتحان شود. اگر خدای نکرده در حین این آزمایش یک ماهه، اشکالی رخ دهد و جان کسی در خطر بیفتد چه کسی پاسخگوی آن خواهد بود؟ من از همه کارگران و مهندسان مترو که ماهها در زیر زمین زحمت کشیدهاند تشکر میکنم اما متاسفانه این نوع مدیریت اشکال دارد که کار را با مشکل مواجه میکند.» منکر زحمات شهرداری نیستیم، اما اقدامات اینچینی نمایشی است افتتاح زود هنگام خط ٧ متروی تهران حالا در روزهای پایانی عمر شهرداری تهران افتتاح شده است و بسیاری از اعضای شورا اعتقاد دارند که شهرداری مثل همان برهه نزدیک به انتخابات ریاستجمهوری سعی دارد مدیریت جهادی خود را در بوق و کرنا کند و برای همین قول افتتاح ١٥ پروژه دیگر را هم تا انتهای دوره خود داده است: «مشکلی که در بین برخی از مسئولان ما وجود دارد همین است که برای تبلیغات سیاسی پروژههای نیمه تمام را افتتاح میکنند، مثلا می خواهند قبل از رفتن بگویند که اقدامات زیادی را انجام دادهاند اما معلوم نیست این اقدامات با چه شاخصهای به پایان رسیده است.» محمد حقانی، عضو کمیسیون سلامت شورا این را می گوید بعد اینطور حرفهای خود را تکمیل میکند: «برای بهرهبرداری خط ٧ متروی تهران مهم است که بدانیم دقیقا با چند رام قطار خط راه افتاده است؟ سرفاصله قطارها چقدر به استانداردها نزدیک است؟ هزینه اتمام آن چقدر بوده است؟ و بقیه خط تا زمانی به بهرهبرداری میرسد؟ همه این موارد باید از قبل در یک پیوست اقتصادی تعریف شده باشد و ضریب بهرهوری آن معلوم باشد.» او به طول این خط اشاره میکند: «گفته شده حدود ٢٢ کیلومتر خط ٧ افتتاح شده است آن هم بعد از سالها انتظار و ٢٧ ماه تاخیر. ٢٧ ماه تاخیر داشتهاند باز هم خط ناقص افتتاح شده است در صورتی که ساخت و بهرهبرداری از مترو تعاریفی دارد نمیشود که یک بار ایستگاه را افتتاح کرد یک بار هواکش و یک بار دیگر پله فرار. این پکیج باید با هم مورد بهرهبرداری قرار بگیرد. در حالی که حتی سایر خطوط مترو که کامل بهرهبرداری شده است، فاقد قطار کافی است چه اصراری داریم یک خط را به صورت ناتمام و با تعداد قطار ناکافی بهرهبرداری کنیم، بعد بگوییم خط آزمایشی است و از ساعت١٠ تا ١٣ به مردم خدمات میدهد.» در اینصورت البته مسئولان با یک تیر دو نشان زدهاند، خط را افتتاح کردهاند در حالی که به نام آنها تمام میشود اما در نهایت هزینههای تکمیل آن به عهده شهرداری بعدی است. او هم البته حرفهای هاشمی درباره تعطیل شدن این خط را قبول دارد و حتی از او بهعنوان پدر مترو یاد می کند که حرفش سند است: «ساعت اوج ترافیک ٧ تا ٩ صبح و ٥ تا ٧ بعد از ظهر است اما این خط ساعت یک تا سه فعال است. هیچوقت هم نگفتند که با چه ظرفیتی بهرهبرداری شده است. ظرفیت بهرهبرداری را نگفتند اما میزان بتنریزی که ٣٠ برابر برج میلاد است را همان روز اعلام کردند در حالی که این گفتهها دردی از مردم دوا نمیکند. هدف از ساخت مترو تنها این است که در جابه جایی مسافر تاثیرگذار باشد و گرنه تبلیغات دردی از ترافیک و آلودگی هوای شهر تهران دوا نمیکند. حالا با این شرایط پدر متروی تهران می گوید باید تعطیلش کنید باید تعطیل شود چون سالها در این حوزه کار کرده است.» حقانی این را هم گفت که هماکنون ظرفیت جابه جایی شهروندان در تهران زیر ٢٠درصد رسیده است: «در این شرایط بیشترین چیزی که نیاز است زیرساخت است. اولویت ما همیشه مترو است و شهرداری از برنامه ٥ ساله خود در ساخت مترو عقب است. آنها سال ٩٤ به جای ٣٠ کیلومتر تنها ١٧ کیلومتر مترو افتتاح کردند.» حالا البته قرار شده است که بعد از مکاتبات اعضای شورای شهر در کمیتهای سه نفره در روزهای آینده وضعیت این خط از مترو را بررسی کنند تا مشخص شود آیا ایمنی دارد یا خیر با وجود این عضو کمیسیون سلامت شورا میگوید در مورد تعطیلی آن از سوی شورا، چون در نهایت با رأی اکثریت مهم است احتمال کمی برای آن وجود دارد. اختلاف در بودجه ساخت خط ٧ مترو بخشی از خط ٧ به هر طریقی که بود افتتاح شد اما حالا حتی درباره رقم احداث هم اختلاف وجود دارد. هابیل درویش یک بار گفته خط حدود ٣هزار میلیاردتومان هزینه داشت و اما در جای دیگر رقم پیشبینی شده برای آن را ٦هزار میلیارد تومان اعلام کرد که این دو رقم تفاوت زیادی با هم دارند. بارها اعضای شورا یا مدیران شهری گفتهاند که برای ساخت هر کیلومتر مترو بودجهای معادل ٢٢٠ میلیارد تومان مورد نیاز است بنابراین احتمالا رقم دوم به واقعیت نزدیک است و این یعنی شهرداری نیمی از بودجه مترو را از طریق تسهیلات بانکی تامین کرده است اما آن را بهطور شفاف بیان نمیکند. دیروز هم روابط عمومی سازمان حملونقل ترافیک اعلام کرد که ایستگاه شهید محلاتی از نیمه شمالی خط ٣ متروی تهران، شنبه هفته جاری افتتاح میشود و با افتتاح آن، یک ایستگاه دیگر هم به این خط اضافه میشود. طبق پیشبینیها قرار است روزانه ٢٥هزار نفر مسافر با این خط جابه جا شوند. این خط در مجموع با ٢٥ ایستگاه دارای ( ٩ ایستگاه تبادلی) بیشترین ایستگاههای تبادلی با شبکه متروی تهران را دارد، از شهرک امیرالمؤمنین(ع) کنار ورزشگاه تختی شروع شده و در مسیر شرق به غرب از میدان شهید محلاتی، میدان محمدیه و خیابان مولوی میگذرد. سپس با تغییر مسیر به سمت شمال از تقاطع بزرگراه نواب، خیابان قزوین، تونل توحید، بیمارستان میلاد و میدان صنعت عبور میکند و درنهایت در انتهای خط به سعادتآباد و میدان بوستان میرسد که شنبه ٢٠ خرداد افتتاح شد.
|