■ پروژه احیا میدان عتیق-قسمت چهارم

فعالیتهای شرکت احیاء میدان عتیق

1- مدیریت و برنامه ریزی فنی و اداری پروژه میدان عتیق
2- تملک و آزاد سازی محدوده طرح، تا پایان سال 1387 به میزان 8/12594 مترمربع عرصه، 7/10009 متر مربع اعیانی و 8/5394 مترمربع سرقفلی تملک شده است.
3- هماهنگی های اداری و تشکیل جلسات متعدد فنی و اداری
4- مدیریت و هدایت طرح معماری و اخذ مصوبات قانونی
4-1 مطالعات پروژه در 32 هکتار با بکارگیری توان شرکت
مهندسین مشاور نقش جهان پارس به شرح ذیل انجام و تصویب گردیده است:
1- مطالعه و بررسی ارزشهای معماری و تاریخی مجموعه.
2- مطالعه و بررسی های وضع موجود.
3- تصویب و اخذ تأییدیه های قانونی از شورای عالی شهرسازی و میراث فرهنگی کمیسیون ماده 5 سازمان مسکن، شهرسازی و شهرداری
4- مطالعات ترافیکی
5- مطالعات خاک شناسی (ژئو تکنیک)
6- مطالعات باستان شناسی و هماهنگی با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان
7- طراحی معماری فاز یک میدان و جلو خان مسجد جامع
8- فاز دو معماری و سازه زیر گذر میدان امام علی (ع) (27000 متر مربع) در حال تکمیل است.
شرکت احیاء میدان عتیق بمنظور ایجاد تمرکز ویژه و اهمیت موضوع پروژه میدان امام علی (ع) توسط شهرداری اصفهان تشکیل یافته است و این شرکت بمنظور ایجاد هماهنگی بین سازمان ها و شرکت های مختلف مرتبط با طرح فعالیت می نماید.
عمده ادارات و سازمانهای مرتبط با پروژه بشرح ذیل هستند.
شهرداری اصفهان، سازمان عمران شهرداری، سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری، وزارت مسکن و شهرسازی، شرکت عمران و بهسازی شهری ایران، شرکت عمران و مسکن سازان منطقه مرکزی، سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری، اداره ثبت اسناد و املاک استان، اداره کل اوقاف و امور خیریه، سازمان آب و فاضلاب، مخابرات، برق، گاز و دیگر سازمان هایی که خدمات زیر بنائی در محدوده طرح ارائه می نمایند.

وضعیت امروز میدان
وضع موجود، آخرین چهره میدان
امروزه میدان کهنه در رأس محور تاریخی و در شلوغترین قسمت شهر در تقاطع خیابانهای هاتف شمالی و جنوبی، ولیعصر و عبدالرزاق واقع شده است.
این میدان زیبایی زمان سلجوقی اش را قرنها پیش از دست داده و چیز خاصی از آن بر جای نمانده است. محوطه داخل میدان از واحدهای تجاری و انبارهای ساده و بی هویت انباشته شده است. در حاشیه شمال شرقی میدان کهنه، بازار ریسمان واقع شده که امروزه قسمتهای زیادی از سقف این بازار به طور ناهنجاری بازسازی و مسقف شده است. درب اصلی مدرسه کاسه گران نیز در همین بازار قرار دارد.
در ضلع شرقی میدان کوچه ای واقع شده که به کوچه هارونیه مشهور است. در آن واحدهای تجاری بسیاری وجود دارند. در قسمت جنوب و جنوب شرقی میدان مدرسه علی، مسجد علی و هارونیه قرار گرفته است.
این فضا را دیوارهای فرسوده و فرو ریخته تجاریهای اطراف احاطه کرده اند و هفته ای دوبار)دوشنبه – چهارشنبه( بازار کهنه فروشان در این فضا دایر می شود. در این بازار که تداعی گر بازار قدیم اصفهان است، همه نوع کالای نو و کهنه از جمله نمک، ذغال، کفش، لنگه کفش، پارچه، لباس، ظروف و ... عرضه می شود. فروشندگان این بازار را بیشتر زنان و کودکان و افاغنه تشکیل می دهند.
ضریب بهره گیری از فضای میدان بسیار بالاست. حضور دستفروشان و تراکم بالای آنها به علاوه فضای متراکم تره بار فروشی، روال عادی و طبیعی تجارت القا شده به وسیله بازار را به هم زده است. به طور کلی تزاحم و تداخل کاربریها باعث از بین رفتن نقش تنفسی میدان برای بازار و محدوده است.
تجاریهایی که فضای خالی میدان را پر کرده اند فاقد هر گونه نظم و ترتیب از نظر قرارگیری در کنار یکدیگر و نوع فعالیتها هستند. مغازه های سیاه شده ذغال فروشیها در کنار مغازه های آراسته پلاسکو و ملامین فروشی، بنگاه معاملات با شیشه های کثیف و کدر در کنار کفش فروشی، پنبه فروشیها، که غالباً در گوشه مغازه شان چند طاقه پارچه نیز به چشم می خورد ،مغازه های نان خشک فروشی پر از گرد و غبار با چند مرغ و خروس سرگردان در آن ها و حلبی فروشیها با مغازه انباشته از حلبهای روغن خالی و ضایعات وتکه های حلبی در کنار مشاغل تخصصی آبلیمو گیری و خواربار فروشی وجود دارد.
این مغازه ها که به وسیله معابر نامناسب و ناهماهنگ از یکدیگر جدا شده اند، معمولاً ویترین ندارند و وقتی مشتری یا عابر وارد مغازه می شود بایک فضای خالی دایره ای شکل که به وسیله اجناس درهم ریخته احاطه شده است، مواجه می گردد. در این مغازه ها مشاغلی را می توان دید که از زمان بسیار فاصله گرفته اند و با نیازهای زندگی امروز سازگار نیستند.
این مشاغل که وجودشان در این منطقه شهر شگفتی برانگیز است، در واقع از قبل سایر مشاغل و فعالیتها به حیات خود ادامه می دهند. لازم به تذکر است که فعالیتهای ذکر شده تنها فعالیتهای فضای درون میدان را در بر نمی گیرد بلکه ضلع غربی بازار، ضلع شرقی کوچه هارونیه و ضلع شمالی و جنوبی بازار ریسمان و بازاری که در حاشیه جنوبی میدان واقع شده را نیز شامل می شوند. چنانچه دیده می شود بیشترین فعالیت در کل میدان میوه و تره بار فروشی است. در قسمت شمالی نیز این فعالیت، غالب است. در قسمت جنوبی، بیشترین فعالیت کیف وکفش فروشی است پس از آن می توان از پارچه فروشی، خوار و بار و لبنیات و آجیل فروشی و قنادی به عنوان بیشترین فعالیت نام برد. مشاغل کم اهمیت مانند طناب و خورجین فروشی، نمک فروشی، خرده ریز فروشی، و سهم عمده ای در فعالیت های این قسمت دارند. فعالیتهای این محدوده، به طرز عمده دارای کارکرد شهری و فراشهری هستند.
وقوع این پدیده به دلیل تعداد زیاد و نیز عمده فروشی آنهاست. مثلاً کارکرد میوه و تره بار فروشی در سطح محله است. اما به دلیل تعداد زیاد و عمده فروش بودن آنها، در این مکان عمدتاً کارکرد شهری و فراشهری دارد. همین طور خواربار و لبنیات فروشی که تنها 30 درصد آنها دارای کارکرد محله ای اند و 70 درصد دارای کارکرد شهری قنادیها نیز عمدتاً به صورت کارگاه پولکی سازی و گز سازی هستند. از این رو تنها 20 درصد آنها کارکرد محله ای و 80 درصد بقیه کارکرد شهری دارند.
محدوده بافت فرسوده شهر اصفهان به مساحت 4100 هکتار در سال 1385 به تصویب کمیسیون ماده 5 و به مساحت 2157 هکتار در همان سال به تصویب شورای عالی معماری و شهرسازی ایران رسید که مساحت 32 هکتاری محدوده پروژه میدان امام علی (ع) بخشی از آن است.
بافت فرسوده شهری منطقه با ساختار کالبدی ناپایدار و فاقد ایمنی، شبکه معابر کم عرض ـ فاقد انتظام و قطعات ریز و کمبود خدمات زیر بنایی و رو بنایی می باشد همچنین از بین رفتن مرغوبیت و تنزل اجتماعی و فرهنگی این محدوده و خارج شدن از چرخه و حیات اقتصاد شهر موجب و فرار سرمایه ها از این منطقه و عدم سرمایه گذاری در آن شده است.شرکت احیاء میدان عتیق بمنظور ایجاد تمرکز ویژه و اهمیت موضوع پروژه میدان امام علی (ع) توسط شهرداری اصفهان تشکیل یافته است این شرکت بمنظور ایجاد هماهنگی بین سازمان ها و شرکت های مختلف مرتبط با طرح فعالیت می نماید.
عمده ادارات و سازمانهای مرتبط با پروژه بشرح ذیل هستند. شهرداری اصفهان، سازمان عمران شهرداری، سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری، وزارت مسکن و شهرسازی، شرکت عمران و بهسازی شهری ایران، شرکت عمران و مسکن سازان منطقه مرکزی، سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری، اداره ثبت اسناد و املاک استان، اداره کل اوقاف و امور خیریه، سازمان آب و فاضلاب، مخابرات، برق، گاز و دیگر سازمان هایی که خدمات زیر بنائی در محدوده طرح ارائه می نمایند.

ادامه دارد...